Hoe Corbion vorm geeft aan duurzaamheid: ‘Het gaat om kansen zien’

Corbion, voormalig CSM (Centrale Suiker Maatschappij), is vooral bekend als producent van organische zuren, waaronder melkzuur. Recentelijk werden duurzame oliën en vetten toegevoegd aan het portfolio van Corbion door de overname van het Amerikaanse bedrijf TerraVia, dat oliën en vetten maakt uit suiker, met behulp van algen.

Het hoofdproduct van Corbion is en blijft echter melkzuur, waar het wereldleider in is. Dit product vinden we terug in een schare aan toepassingen, waardoor Corbion actief is in veel verschillende markten. Zo dient melkzuur als conserveringsmiddel in de voedingsmiddelenindustrie en is het een bestandsdeel in schoonmaakmiddelen. Ook in de materialenmarkt kent melkzuur toepassingen. Wanneer je melkzuurmoleculen aan elkaar koppelt, ontstaat namelijk polymelkzuur (PLA), een  industrieel composteerbaar bioplastic.

Dit gevarieerde klantenbestand stelt Corbion in staat om een rol te spelen in verschillende duurzame transities, van de strijd tegen voedselverspilling tot de circulaire economie. Voor Wubbolts, die voorheen bij DSM werkte, was dit een van de randvoorwaarden om bij het bedrijf te komen werken. Toen ik hier binnenkwam, was mijn allereerste vraag: hoe ver is Corbion op het gebied van duurzaamheid?”

U werkt inmiddels twee jaar bij Corbion. Met Corbion’s duurzaamheidsbeleid zat het dus wel snor?

“Absoluut, ik denk dat wij onderschat worden. Zo’n 98 procent van de grondstoffen die wij gebruiken, is biobased. Dat is nogal een prestatie. Het klinkt misschien cliché, maar duurzaamheid zit in ons DNA. We zijn al meer dan 80 jaar bezig met het minimaliseren van ons energie- en grondstoffengebruik."

'We hebben al jarenlang ervaring in de transitie die anderen nu moeten maken'

"Dat is niet voor niets. Wij winnen onze grondstoffen uit planten en landbouwgrondstoffen, dus onze startpositie is al biobased. Wij hoefden dus nooit een switch te maken, maar konden voortborduren op dat startpunt. Partijen die decennialang van aardolie afhankelijk waren en nu ineens een duurzame transitie moeten maken, staan natuurlijk voor een veel grotere opgave."

"Wij zien dan ook een belangrijke rol weggelegd voor Corbion, als katalysator in het verduurzamen van de chemische industrie. Wij hebben immers al jarenlang ervaring in de transitie die anderen nu moeten maken.”

Is het lastig om die rol van katalysator te pakken?

“We zijn natuurlijk een kleine speler in termen van financiële impact. Dat maakt het soms lastig om gehoord te worden. Er zijn nu eenmaal bedrijven met meer impact op het Bruto Nationaal Product (BNP). Als overheid ben je snel geneigd om naar hen te luisteren."

"We zijn dus minder bij machte om het duurzaamheidsbeleid in Nederland in een bepaalde richting te sturen. Door degenen die ons kennen, wordt Corbion echter wel gezien als een van de leiders in de circulaire economie. We proberen een voorbeeldfunctie te vervullen, om zoveel mogelijk kennis te delen en bewustwording te creëren. Niet alleen in onze sector, maar ook in onze waardeketen.”

Waar moet het bedrijfsleven zich vooral bewuster van worden?

“Dat duurzaamheid ook kansen biedt. Het valt me op dat men zich in Nederland vaak zorgen maakt over de kosten van duurzaamheid. Daardoor wordt een belangrijkere vraag vaak vergeten: wat gaat het ons wel niet kosten als we niet met duurzaamheid aan de slag gaan?"

"Natuurlijk brengt duurzaamheid risico’s met zich mee, maar dat geldt ook voor niets doen. Er is steeds meer vraag naar duurzame producten en diensten en dat neemt in de aankomende jaren alleen maar toe. Als je daar dan niet aan kan voldoen, verzwak je je concurrentiepositie. Maar als jij precies kan uitleggen wat de impact van je product is op het gebied van duurzaamheid, versterk je je positie juist. Het gaat om kansen zien.”

Corbion ziet duurzaamheid al jaren als een kans. Wat zijn de belangrijkste pijlers van jullie duurzaamheidsbeleid?

“Dat zijn er drie: responsible sourcing, responsible operations en sustainable solutions. Op het gebied van duurzame grondstoffeninkoop vragen wij van onze leveranciers dat zij duurzaam en sociaal verantwoord handelen en dat ze zich continu verbeteren op het gebied van duurzaamheid. Hierbij kijken we naar de gehele keten. Voor onze biobased grondstoffen betekent dit dat we ons vooral richten op boeren. We trekken samen met onze directe leveranciers en andere afnemers van hun grondstoffen op in multi-stakeholder initiatieven zoals Bonsucro om sectoren te helpen te verduurzamen."

'Wat gaat het ons wel niet kosten als we niet met duurzaamheid aan de slag gaan?'

"Ten tweede kijken we kritisch naar ons productieproces. We hanteren bijvoorbeeld een zero waste programma, waarin we onze reststromen kritisch onder de loep nemen. Bij elke reststroom vragen we ons af of we er meer uit kunnen halen. Als dat lukt, ben je automatisch duurzamer bezig. Zo ontstaat er tijdens de productie van melkzuur een reststroom van gips, die we konden herbestemmen als bouwmateriaal. Andere reststromen gebruiken we weer als aanvulling op veevoer."

"De laatste belangrijke pijler is de impact van onze eindproducten. We streven ernaar om de levensloop en CO2-uitstoot van elk product in kaart te brengen, zodat we precies weten waar kansen liggen. Inmiddels hebben we voor 37 procent van ons productievolume een Life Cycle Assessment gedaan. Daarnaast definiëren we wat onze producten in andere markten kunnen betekenen op het gebied van duurzaamheid. Denk bijvoorbeeld aan de levensduurverlenging van voedselproducten dankzij onze conserveringsmiddelen. Omdat we dat helder hebben, kunnen we het communiceren en onze impact verhogen.”

Dat klinkt nu heel vanzelfsprekend, maar veel bedrijven worstelen juist met duurzaamheid. Hoe heeft Corbion dat aangepakt?

“Het begint bij de top van een bedrijf. Duurzaamheid móét daar verankerd zijn, anders blijft het te vrijblijvend. Wanneer je over een board of directors beschikt die het bedrijf in een duurzame richting wil duwen, gaat het ook in de rest van de organisatie leven. Dat is bij Corbion het geval: onze werknemers zijn enorm begaan met duurzaamheid, het is onderdeel van de bedrijfscultuur. Als dat eenmaal zo is, kun je echte slagen maken.”

Hoe geef je als bedrijf vervolgens invulling aan je duurzaamheidsbeleid?

“Stap één is inzicht creëren in je eigen CO2-uitstoot. Het vergt even wat boekhouding, maar als je dat inzicht eenmaal hebt, weet je wel waar de kansen liggen. Wij weten bijvoorbeeld dat 52 procent van onze uitstoot in de inkoop van grondstoffen zit. Daar liggen dus de grootste kansen."

'Duurzaamheid moet in de top verankerd zijn, anders blijft het te vrijblijvend'

"Vervolgens moet je bepalen hoe je jezelf positioneert. Daar hebben wij de Sustainable Development Goals (SDG’s) voor gebruikt. Die kunnen bedrijven helpen om richting te geven aan hun duurzaamheidsdoelstellingen. De SDG’s 2 en 12, zero hunger en responsible consumption & production, bleken bijvoorbeeld naadloos aan te sluiten op Corbion. Die hebben we vervolgens vertaald naar onze situatie en gebruikt om onze eigen duurzaamheidsdoelstellingen te definiëren.”

Hoe breng je duurzaamheid vervolgens in de praktijk? Wat zijn de belangrijkste bouwstenen die duurzaamheid mogelijk maken?

“Innovatie en samenwerking zijn absolute voorwaarden voor de transities die we in Nederland (en internationaal) willen maken. Kijk naar duurzame energie: tien jaar geleden was dat niet rendabel, maar inmiddels staan er offshore windparken op de planning die zeer concurrerend en zelfs subsidievrij gaan draaien. Dat heeft technologische innovatie voor elkaar gebokst."

"Om die innovatie te versnellen, heb je samenwerking nodig. Joint ventures en open innovatiemodellen moeten mainstream worden als we aan de gestelde klimaatdoelstellingen willen voldoen.”

Ziet u dat al gebeuren in Nederland?

“Te weinig. In Duitsland wordt 3,5 procent van het BNP uitgegeven aan Research & Development en innovatie. In Nederland is dat 2,1 procent en dan rond ik af naar boven. Er is nog te weinig momentum op het gebied van innovatie. Daar maak ik me zorgen over."

"Over samenwerking ben ik wel positief: men realiseert zich dat het probleem van klimaatverandering te groot is om alleen op te lossen. Je ziet steeds meer consortia en joint ventures ontstaan, zowel in Nederland als Europa.”

Hoe kan de overheid innovatie stimuleren?

“Ook in onze sector gaan de technologische ontwikkelingen pijlsnel. Het is in technologisch opzicht bijvoorbeeld al mogelijk om verschillende types plastic te vervangen door een biobased en duurzamer alternatief, maar het is nog wel duurder. Dat is bij uitstek een probleem waar de overheid bij kan helpen. Die kan zijn inkoopkracht gebruiken om toch een markt te creëren. Een rol als launching customer dus. Zo maak je de weg vrij voor verdere innovatie en kostendaling en zet je een markt in gang.”

Hoe pakt Corbion innovatie en samenwerking aan?

“Wij innoveren bijna altijd in samenwerking met de klant, een co-create model dus. We kijken gezamenlijk naar een product, identificeren de verbeterslagen en profiteren vervolgens van elkaars kennis. Dat accelereert innovatie."

"Daarnaast zetten we proactief joint ventures op. Zo sloegen we eerder de handen ineen met olie- en gasmaatschappij Total om een fabriek in Thailand op te zetten, die jaarlijks 75.000 ton bioplastics (PLA) produceert. Corbion weet hoe je PLA maakt van melkzuur en Total heeft veel ervaring op de polymerenmarkt. Door die kennis te delen en bundelen, bereik je eerder je doel.”

Wat brengt de toekomst voor Corbion op het gebied van duurzaamheid?

“We hebben ons aangemeld voor het zogenaamde Science Based Targets-initiatief, om onze duurzame impact nog verder te vergroten. Dit is een initiatief van vier NGO's die bedrijven helpen met het in kaart brengen van wat je als bedrijf moet doen om aan de Parijs-doelstellingen te voldoen. Dat is belangrijk, want het geeft richting. Je weet wat je te doen staat en wat je streven is. Door die focus versnel je verduurzaming, innovatie en creativiteit binnen je organisatie én in de waardeketens waarin je actief bent.”

Green Leader

Wubbolts was te gast in de Green Leader podcast van DuurzaamBedrijfsleven. Daarin spreekt presentator Paul van Liempt wekelijks met duurzame koplopers die de transitie aantoonbaar versnellen. Luister de podcast hieronder terug. 

Wil je nooit meer een Green Leader podcast missen? Abonneer je dan op het Green Leader kanaal op Soundcloud of Spotify. De podcasts maken onderdeel uit van een multimediaal format waarmee DuurzaamBedrijfsleven de frontrunners van de nieuwe economie het podium biedt dat zij verdienen. Naast podcasts verschijnen er ook (duo-)interviews. Ga naar duurzaambedrijfsleven.nl/greenleaders voor meer informatie.

Foto: Adobe Stock (hoofd), Total Corbion PLA (Tekst, footer)