Gemengde reacties op mogelijke invoering statiegeld

De doelen en maatregelen zette Van Veldhoven uiteen in een brief aan de Tweede Kamer. De nieuwe doelstellingen zijn als volgt: 70 tot 90 procent minder plastic flesjes in het zwerfafval en 90 procent hergebruik van kleine flessen. Mochten de afgesproken doelen in het najaar van 2020 niet gehaald zijn, dan wordt in 2021 statiegeld ingevoerd op plastic PET-flesjes. De regering slaat hiervoor de handen ineen met het verpakkend bedrijfsleven, gemeenten en andere betrokken partijen.

Eén van de maatregelen is dat producenten met moeilijk te recyclen verpakking meer moeten meebetalen aan het opruimen van het afval. Van Veldhoven wil bedrijven op deze manier stimuleren om betere verpakkingen te gebruiken. Fabrikanten die goed bezig zijn, hoeven minder te betalen.

Kritiek van milieurorganisaties

Milieuorganisaties Recycling Netwerk, Greenpeace Nederland, Plastic Soup Foundation en Stichting de Noordzee reageren in een gezamenlijke mededeling negatief op dit besluit. “De beslissing van de regering Rutte om de uitbreiding van statiegeld uit te stellen is een slechte zaak voor het milieu. Het uitstel negeert de roep van meer dan 200 gemeenten om statiegeld dit jaar uit te breiden. Drie jaar uitstel betekent miljoenen extra flesjes en doppen in het milieu die bijdragen aan de wereldwijde plastic soup”, zeggen de milieuorganisaties.

Afvalfonds Verpakkingen denkt echter dat het moet lukken zonder de invoering van statiegeld. De Stichting Afvalfonds Verpakkingen heeft de verantwoordelijkheid overgenomen van bedrijven voor het inzamelen en recyclen van de verpakkingen. “Het heffen van statiegeld kost veel geld en wij denken dat het ook op een kostenefficiënte manier kan met deze doelstelling. Daarnaast kost het veel tijd om dit wettelijk te regelen, dus het heffen van statiegeld voor 2021 is ook niet echt realiseerbaar,” aldus Miranda Boer, manager PR en communicatie Afvalfonds Verpakkingen. Over de aanpak van de bedrijven om het plastic tegen te gaan, kan Boer nog niets zeggen.

Van Veldhoven zet de invoering van het statiegeld op kleine flesjes wel al in gang, mocht het noodzakelijk zijn in 2021. Het statiegeld wordt dan ingevoerd voor plastic flessen tot 1 liter en zal oplopen van 10 tot 15 cent per fles. Kleine winkeliers worden bij eventuele invoering ontlast.

Blikjes en ander zwerfafval

Een punt van kritiek is dat er niet gepraat wordt over het inzamelen van blikjes, terwijl het zwerfafval voor een groot deel bestaat uit blikjes. “We hebben ons nu bewust gefocust op de kleine PET-flesjes aangezien de plasticsoep op dit moment een belangrijk onderwerp is”, stelt Boer. “Iedereen heeft natuurlijk zijn eigen prioriteiten en focus. Zwerfafval bestaat daarnaast uit veel meer dan alleen blikjes en plastic, maar we kunnen niet alles tegelijk doen.”

Van Veldhoven legt in haar brief wel de nadruk op een brede aanpak van al het afval. Hiervoor verschijnt dit jaar de Landelijke Aanpak Zwerfafval. Het betrekken van burgers bij het schoonhouden van de berm, het plantsoen en het park zal hierin een speerpunt zijn.

Lees ook:

• Geeft statiegeld op plastic flesjes boost aan hergebruik?​
• Verenigd Koninkrijk mist recycling targets

Foto: Adobe Stock