Duurzaam op vakantie naar Mexico. Kan dat?

Plastic vervuiling, CO2-reductie, onder druk staande biodiversiteit en de uitbuiting van kinderen. Het is een greep uit de uitdagingen waar de toerismesector vandaag voor staat. In het buurtcentrum van een buitenwijk in de populaire Mexicaanse vakantiebestemming Cancún staat deze middag bij een jongerenbijeenkomst het thema kinderuitbuiting centraal. Aan de hand van rollenspellen en discussies leren de deelnemers wat hun rechten op dit gebied zijn en hoe zij voor zichzelf kunnen opkomen.

De training is onderdeel van het project ‘Together for the Protection of Children in Travel and Tourism’, waarmee ECPAT (een internationale organisatie die seksuele kinderuitbuiting tegengaat, red.), TUI en TUI Care Foundation samen aan de bescherming van kinderen in onder andere Mexico werken. Dat kinderuitbuiting een groot probleem is blijkt uit cijfers van Unicef. Volgens de kinderrechtenorganisatie worden jaarlijks 2 miljoen kinderen wereldwijd seksueel uitgebuit. Daarvan is een gedeelte gerelateerd aan toerisme, maar Norma Negrete, directeur van ECPAT Mexico, geeft aan dat het exacte aantal lastig in te schatten is.

Meer dan training

Door met kwetsbare jongeren in lokale gemeenschappen te werken, wil het consortium de kinderuitbuiting in ieder geval op een effectieve manier tegengaan, vertelt Negrete. Na de training kunnen tieners seksuele uitbuiting beter herkennen en om hulp vragen. Deze kennis en vaardigheden kunnen zij vervolgens weer aan hun leeftijdsgenoten overdragen. De impact van het project gaat echter veel verder dan de training. Dit is kenmerkend voor de aanpak van TUI en TUI Care Foundation, waarbij de betrokkenheid ver gaat.

'Wij kunnen vaak de juiste stakeholders aan tafel krijgen'

Een deel van de betrokkenheid bestaat uit financiële ondersteuning van projecten door TUI Care Foundation. De financiële bijdrage bestaat uit donaties van diverse TUI entiteiten, zoals TUI Nederland, en vrijwillige donaties van TUI klanten. Maar ook zet de stichting zich in voor het mobiliseren van stakeholders om samen nog meer duurzame verandering voor elkaar te krijgen. “Als een stichting van een grote reisorganisatie kunnen we vaak de juiste stakeholders aan tafel krijgen”, stelt Elise Allart, executive director van TUI Care Foundation. Tijdens een internationaal forum over kinderuitbuiting kwamen bijvoorbeeld ECPAT, bedrijven en overheidspartijen in het begin van het jaar bij elkaar om samen naar oplossingen te zoeken. De Mexicaanse staat Quintana Roo en verschillende gemeenten schaarden zich achter een initiatief om meer scholieren door ECPAT te laten trainen.

Hotels doen mee

Tijdens deze bijeenkomst kwam ook aan bod hoe hotels een rol kunnen spelen bij de aanpak van kinderuitbuiting. En daar komt de impact van TUI als reisorganisatie om de hoek kijken. De touroperator neemt niet alleen de kosten voor het runnen van TUI Care Foundation voor zijn rekening, maar zet zich ook in voor de verduurzaming van haar eigen keten. TUI Destination Experiences Mexico en 11 Riu hotels zijn bijvoorbeeld lid van ‘The Code’, een internationaal initiatief dat de toerismebranche van voorlichting, tools en ondersteuning voorziet om kinderuitbuiting tegen te gaan. De manager die verantwoordelijk is voor TUI Mexico vertelt dat de training van hotelpersoneel om signalen van uitbuiting te herkennen en te melden een eerste stap is. Dit leidde al tot een melding van mogelijke kinderuitbuiting in een van de resorts.

Duurzame ontwikkeling            

Uitbuiting van kinderen is overigens niet het enige waar de populaire vakantieregio Riviera Maya in Quintana Roo mee te maken heeft. Ook de druk op het milieu, de natuur en biodiversiteit is groot. Zo heeft volgens Mexicaanse onderzoeksbureau Cinvestav over een periode van twintig jaar 7.000 hectare aan mangroves plaats moeten maken voor de ontwikkeling van toerisme. Dat is een vermindering van 20 procent ten opzichte van de mangroves die Quintana Roo rijk was voordat het een vakantiebestemming werd. Daarnaast is plastic vervuiling, net als op andere plekken in de wereld, een probleem. Ook hier kan de jeugd een rol spelen bij de duurzame ontwikkeling van de regio.

Beide projecten in Mexico zijn onderdeel van de TUI Junior Academy van TUI Care Foundation. Dit programma heeft als doel om de volgende generatie actief te betrekken bij duurzame vraagstukken. De kinderen krijgen hierdoor de kans om zich te ontwikkelen en zich als ambassadeurs hard te maken voor duurzame verandering.

Op het schiereiland Yucatán is Rainforest Alliance samen met TUI Care Foundation een onderwijsprogramma begonnen. “Ons doel is om de volgende generatie op te leiden tot de toekomstige leiders van hun gemeenschap´, zegt Maria Ghiso, onderwijsprogrammamanager bij Rainforest Alliance. Het educatieve programma voorziet driehonderd leraren in de regio van training en onderwijstools op het gebied van duurzaam toerisme, klimaatverandering en biodiversiteit. Via hen moet de kennis bij meer dan zesduizend middelbare schoolleerlingen terechtkomen.

Economische ontwikkeling

Op het ecologische resort Siijil Noh Ha, dat overigens zelf een schoolvoorbeeld voor duurzaam toerisme is, vertelt een groep leraren wat de training heeft opgeleverd. Lerares Xail is met haar studenten een dag PET-flessen gaan opruimen. Na het succes daarvan is ze nu bezig om andere activiteiten op touw te zetten. Op de school van lerares Aracelli zijn de studenten ook voortvarend te werk gegaan. Een nieuw aangelegd wandelpad achter de school, tasjes van afgedankte kleding, een galajurk van PET-flessen, en een watersysteem waarbij een oude fiets water oppompt voor de schooltuin zijn het resultaat.

Toerisme draagt jaarlijks $ 9 biljoen bij aan de mondiale economie

De studenten van de middelbare school Colegio de Bachilleres vertellen ook zelf wat zij over de duurzame ontwikkeling van toerisme hebben geleerd. Daarbij ontstaat al gauw een discussie over de gevolgen van massatoerisme. "Een paar jaar geleden waren er nog allemaal mooi gekleurde vissen in de zee, maar die zijn nu allemaal verdwenen omdat toeristen het koraal aantasten", zegt bijvoorbeeld een van de studenten. Moet toerisme dan maar aan banden worden gelegd?

Zonder toerisme zou de economie en werkgelegenheid een flinke knauw krijgen. De sector brengt wereldwijd jaarlijks bijna $ 9 bln in het laatje en levert 319 miljoen banen op. Dat is in Riviera Maya, die jaarlijks 5 miljoen bezoekers ontvangt, niet anders. De regio, met UNESCO werelderfgoederen en een groot koraalrif als trekpleister, is een van de snelst groeiende economieën in Mexico. Dat is een positie die niemand graag wil opgeven. Ook de ouders van meer dan de helft van de studenten blijkt in de sector te werken.

Toekomst van toerisme

Het toerisme in Mexico neemt in de toekomst volgens verwachtingen alleen maar toe. Vorig jaar bezochten volgens Mexicaanse overheidscijfers ruim 41 miljoen toeristen het land, een stijging van 5,5 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Deze toeristen gaven samen ruim $ 20 mrd op de vakantiebestemming uit. In totaal droeg de sector bijna 9 procent bij aan het bruto nationaal product. De verwachting is dat deze groei doorzet. Als het aan de deelnemers van beide projecten ligt, staat de duurzame ontwikkeling van de regio hierbij echter centraal. ‘Dat kunnen we bereiken door met alle stakeholders te blijven samenwerken, zodat we samen een positieve impact maken en verder bouwen aan de blijvende vooruitgang waar iedereen van profiteert’, besluit Allart.

Duurzamer overnachten kan nu al
Reisorganisatie TUI timmert al hard aan de weg om de keten te verduurzamen. Zo zet de reisorganisatie gecontracteerde hotels en resorts, waaronder in Mexico, aan om naar een onafhankelijk duurzaamheidscertificaat toe te werken met aandacht voor mens, dier en milieu. Cijfers uit het TUI duurzaamheidsverslag laten zien dat certificatie zijn vruchten afwerpt. Zo stoot een gast in een hotel met certificaat per nacht 10 procent minder CO2 uit dan een gast in een hotel zonder certificaat. Verder is zowel de voedselverspilling (24 procent), het zoetwaterverbruik (19 procent) en het totale waterverbruik (15 procent) lager. Het gebruik van hernieuwbare energie is juist hoger (23 procent) en dat geldt ook voor het aandeel van lokale werknemers onder het personeel (9 procent).

Beeldmateriaal: TUI