De opmars van de duurzame menstruatie: cups en speciaal ondergoed steeds populairder

De cijfers liegen er niet om: menstruatieproducten zoals tampons, maandverband en inlegkruisjes zorgen voor een flinke afvalberg. Milieucentraal rekende uit dat de gemiddelde vrouw 10.000 tampons of maandverbanden gebruikt in haar leven. Maandverband zorgt voor meer afval dan tampons. "Als je het restafval weegt, zorgt maandverband op een vrouwenleven voor 90 kilo restafval en tampons voor 60 kilo", aldus de organisatie.

Maar of dat zo blijft, is de vraag, want de alternatieven voor de wegwerpproducten zijn de laatste jaren bezig met een flinke opmars. Moest je een menstruatiecup eerst nog online bestellen op een Engelstalige website, nu is ie gewoon bij de drogist te koop. En hetzelfde geldt voor menstruatieondergoed, dat je kunt bestellen bij onderbroekenverkoper Snuggs of menstruatiemerk Libresse en enkele kleinere Nederlandse ondernemers. De onderbroeken van het Nederlandse, duurzame menstruatiemerk Yoni liggen sinds kort ook in de schappen bij de Etos.

De menstruatie-alternatieven zijn al wat langer op de markt, maar de populariteit neemt de afgelopen jaren een vlucht. “Wij bestaan nu drie jaar en elk jaar is onze verkoop verdubbeld”, zegt Anneloes Nieuwenhuijse van Lotties Period Underwear. Zij stuitte zelf per toeval op herbruikbaar menstruatieondergoed. “Een vriendin had het besteld en klaagde over de hoge portokosten vanuit Amerika. Ik kende het product toen nog helemaal niet, maar toen ze me erover vertelde, realiseerde ik me dat het een gouden vondst is. En dat we dit ook in Nederland meer beschikbaar moeten maken.”

Ei van Columbus

Nieuwenhuijse noemt het ondergoed ‘het ei van Columbus’. “Het is zoveel prettiger dan tampons of maandverband, dat voor een groot deel uit plastic bestaat. Dit product is niet alleen duurzaam, maar ook fijn in het gebruik. Het is daarnaast een oplossing voor vrouwen die huidproblemen ondervinden als gevolg van maandverband.”

Dat steeds meer vrouwen het menstruatieondergoed ontdekken, snapt ze wel. “Een aantal jaar geleden maakte nog niemand zich druk om de hoeveelheid plastic verpakkingen in de supermarkt. Nu wel. We zijn met zijn allen ons steeds bewuster geworden van de impact die we zelf hebben op het klimaat. Ik denk dat onze groei daar ook zeker mee te maken heeft. Mensen zijn bereid een duurzamer alternatief uit te proberen. Al denk ik dat vrouwen niet alleen vanwege duurzaamheid op menstruatieondergoed overstappen, maar ook vanwege het gemak.”

Beter voor je lichaam

Ook menstruatiecups vliegen over de (digitale) toonbank, ziet Judith Houtenbos van Cute Cotton. Het bedrijf bestaat sinds 2010 en was één van de eerste spelers op de duurzame menstruatiemarkt. Houtenbos verkoopt onder meer menstruatiecups, wasbaar maandverband en menstruatieondergoed. “Vooral de cup is populair”, ziet zij. “Als vrouwen die eenmaal leren kennen, willen ze nooit meer een tampon gebruiken. Zelf ervoer ik dat tien jaar geleden, vlak voordat ik de webshop overnam, ook zo. Daarom heb ik er mijn werk van gemaakt. Mooi dat steeds meer mensen deze producten ontdekken.”

De menstruatiecup is volgens haar gemakkelijk in gebruik, duurzamer, voordelig en beter voor je lichaam. “Tampons absorberen behalve bloed ook het vocht van het vaginale slijmvlies, wat kan zorgen voor irritaties en infecties. Een cup vangt het bloed alleen op en laat de gevoelige slijmvliezen en vaginale flora intact. Bovendien krijg je een goed beeld van je menstruatie, wat heel waardevol kan zijn.” Voor jonge meisjes die pas kort menstrueren of mensen die het om welke reden dan ook niets inwendig willen dragen, adviseert ze menstruatieondergoed of wasbaar maandverband.

Let op de kwaliteit

Wel maakt ze een belangrijke kanttekening. “Door de populariteit zie ik veel webshops ontstaan die dit soort producten verkopen, regelmatig ook via dropshipping. Het is belangrijk dat mensen die de producten willen gebruiken, zich goed laten adviseren over wat het beste bij hen past. Daarnaast is het belangrijk om zeker te weten dat je te maken hebt met een goed product. Als leveranciers mij niet kunnen vertellen of de cups met peroxide behandeld zijn, dan ga ik niet met ze in zee. Besef wel dat het hier om het meest absorberende deel van je lichaam gaat. De kwaliteit van de producten is heel belangrijk.”

Is het écht duurzamer?

Ja, zeggen onder meer producenten Snuggs, Libresse en Yoni. Menstruatieondergoed heeft een 3,5 keer lagere impact op het milieu dan traditionele producten, liet Snuggs uitrekenen. Er wordt 2,5 keer minder CO2 uitgestoten, bijna acht keer minder water gebruikt en het zorgt voor tien keer minder afval. Libresse vergelijk haar menstruatieondergoed met het eigen maandverband en komt tot de conclusie dat de herbruikbare variant 68 procent minder impact heeft op het milieu.

Misschien, zegt Milieucentraal. Volgens die organisatie is nog niet voldoende onderzocht of er klimaatwinst te behalen valt met de herbruikbare producten. Dat het afval scheelt is een feit, maar het schoonmaken van de cups en het wassen van menstruatieonderzoek kost wel energie, merken zij op. "Gebruikte tampons en maandverband horen bij het restafval, ze zijn niet te recyclen. Dit verhoogt de milieubelasting ervan ten opzichte van herbruikbare varianten."

Qua milieubelasting kun je wasbaar maandverband volgens Milieucentraal het beste vergelijken met wasbare luiers. "Wasbare luiers zijn beter voor het milieu dan wegwerpluiers, ook als je het wassen en de productie meetelt." Omdat menstruatiecups voor en na elke mentruatieperiode moeten worden uitgekookt, is het volgens Milieucentraal "lastig om te zeggen of er een milieuvoordeel is".

Lees ook:

• 'We zetten heel bewust met koeienletters 'Vagina' op onze verpakking'
• Dit wasbare inlegkruisje voorkomt tonnen plastic afval en CO2-uitstoot
• Wegwerpluiers zijn veel te goedkoop en zouden 1,5 keer duurder moeten zijn