5Groningen, een initiatief van Economic Board Groningen, werkt met verschillende partijen samen in een aantal projecten om de economie in het aardbevingsgebied in Noord-Groningen, een boost te geven. Door in verschillende sectoren innovaties met 5G te testen, hoopt de organisatie bedrijvigheid en werkgelegenheid in de regio te creëren.
De projecten richten zich op de thema’s landbouw, zorg, energie, verkeer & logistiek en leefomgeving. Zo moet Noord-Groningen een proeftuin worden, waarin innovaties op het gebied van 5G worden getest.
“5G is een nieuwe techniek, die nu nog niet marktrijp is, maar wel veel kansen biedt. We weten echter nog niet precies wat we er allemaal mee kunnen doen, dus we ontwikkelen toepassingen waarmee we dit kunnen testen”, zegt Peter Rake, programmamanager van 5Groningen. In de projecten werken verschillende partijen samen, van telecombedrijven tot onderzoeks- en onderwijsinstellingen. “Aan de ene kant kunnen telecombedrijven het 5G-netwerk verder ontwikkelen en aan de andere kant kunnen we testen hoe we de technologie kunnen gebruiken in bepaalde sectoren. Zo kan iedereen er iets uithalen voor zijn eigen vakgebied.”
"Boeren hebben geen tijd om elke dag hun land over te gaan om batterijen te verwisselen"
Energiezuinig
Volgens Rake is het voor de landbouwsector vooral interessant om de kansen van 5G in combinatie met Internet of Things (IoT) en sensoren te onderzoeken. “De landbouwsector gebruikt al veel sensoren, maar met een 2G-netwerk data verzenden, kost veel energie. Je ziet dan ook vaak sensoren met een zonnepaneeltje erbij voor de energiebehoefte. Het zijn energieslurpers. Boeren gebruiken graag sensoren die langer met een batterij doen, dus die een heel seizoen van zaaien, oogsten en opslag kunnen dekken. Ze hebben geen tijd om elke dag hun land over te gaan om batterijen te verwisselen. Er is dus behoefte aan een combinatie van IoT met een laag energieverbruik.”
Daar kan 5G volgens Rake aan bijdragen. Zo is de data-overdracht met een 5G-netwerk energiezuiniger dan met 2G of 4G, stelt hij. “Hier liggen veel kansen. Maar het is nog wel ingewikkeld, een grote technische uitdaging.”
Meer lezen over de duurzame kansen van digitalisering? Klik hier om te lezen over succesvolle businesscases en de laatste ontwikkelingen binnen dit thema.
Veel apparaten koppelen
Daarnaast kan 5G het op grote schaal mogelijk maken dat apparaten draadloos worden verbonden aan internet, vervolgt de programmamanager. “Het huidige 4G-netwerk is niet ontwikkeld om heel veel apparaten draadloos aan internet te koppelen. 5G kan daar verandering in brengen. Dat geldt ook voor de hoeveelheid data-uitwisselingen die tussen apparaten en het netwerk plaatsvinden; 5G zorgt voor een veel grotere capaciteit.”
Tot slot vermindert 5G de latency van data-uitwisseling, ofwel de vertraging in het doorgeven van informatie tussen een apparaat en het netwerk. “Met het huidige 4G-netwerk kost dat proces 40 milliseconden (0,04 seconde), daar merk je als gebruiker niks van. Maar voor tijdkritische zaken, zoals zelfrijdende voertuigen, moet het sneller gaan, richting 1 milliseconde. 5G kan de benodigde tijd verder omlaag brengen.”
‘Slimme’ aardappelen
Om deze kansen verder te onderzoeken, startte 5Groningen onlangs het project Smart Potato. In het kader van dit project meet aardappelboer Pieter van Maldegem in het Groningse Vierhuizen met behulp van vochtsensoren de kwaliteit van de bodem waarin zijn aardappelen groeien. De sensoren die worden ingezet, zijn de afgelopen tijd volop getest in het Living Lab op de Zernike Campus van de Universiteit Groningen.
In de eerste fase moeten de vochtsensoren worden verbonden met het Lorawan-netwerk, een netwerk van langeafstandscommunicatie van KPN. “5G is nog in ontwikkeling, dus in plaats daarvan gebruiken we het Lorawan-netwerk, dat grote aantallen sensoren kan koppelen met een laag energieverbruik per sector”, legt Rake uit. Het netwerk van KPN wordt dan ook gezien als een voorloper op het toekomstige nog snellere 5G-netwerk.
Gewasdata
De inzet van Lorawan biedt volgens de programmamanager dus al verschillende voordelen ten opzichte van het huidige netwerk, maar nog niet alle obstakels kunnen ermee worden weggehaald.
“Lorawan heeft nog niet genoeg capaciteit voor de data die we in de toekomst willen delen. Bovendien is er sprake van een lage latency. Maar in dit project is het van belang dat de boer de cyclus van zijn aardappelen kan volgen en daar data uit kan halen. Daarvoor heeft hij niet veel data nodig, maar alleen informatie over factoren als het vochtgehalte, de temperatuur en nutriënten in de bodem. Deze opzet biedt daar de mogelijkheden voor.”
De sensoren in het veld gaan de boer dit groeiseizoen voorzien van informatie over zijn gewassen. Het duurt echter nog zeker een paar jaar voordat de resultaten van de proef bekend zijn.
“Vervolgens gaan we bekijken of de informatie de juiste inzichten oplevert om aan de juiste knoppen te gaan draaien, zodat we de teelt kunnen verbeteren. Het moet voor ons ook nog blijken of ingrijpen op basis van die informatie leidt tot zinvolle aanpassingen. Mijn verwachting is dan ook dat we een aantal groeicycli door een aantal groeiseizoenen nodig hebben, om te weten of de technologie de productiviteit en efficiëntie verbetert. Dan ben je gauw twee á drie jaar verder.”
Drones
In de tussentijd is het volgens Rake denkbaar dat er over een tijdje ook drones over het aardappelveld gaan vliegen, om de vitaliteit van de gewassen te bepalen. Op zich niets nieuws, zegt de programmamanager, maar het project moet een nieuwe manier van data-uitwisseling opleveren.
“Nu worden de data die een drone vergaart, verzameld op een geheugenkaart. Die wordt vervolgens in de pc uitgelezen, wat een halve dag duurt. Als dan blijkt dat er sprake is van een ziekte of schimmel, kan een boer pas na een of zelfs twee dagen ingrijpen. Maar ziektes kunnen snel om zich heen grijpen en droogte kan snel van invloed zijn op een gewas. Dit moet dus sneller. We willen dan ook testen of de drones de data rechtstreeks naar het internet kunnen sturen, zodat een boer direct kan ingrijpen. Hier is nog geen concrete case voor, maar ik zie hier wel veel kansen.”
Hetzelfde geldt voor het gebruik van 5G-innovaties om de gezondheid van vee, zoals koeien, te monitoren. Of om de mate van verzilting in een stuk land te meten. Ook daar ziet Rake kansen. “We blijven mensen uitnodigen om nieuwe ideeën aan te leveren. Daar zoeken we de meest kansrijke cases uit.”
"Er is een bepaalde groep van jongere boeren die toch al heel actief is met ICT-oplossingen in de landbouw"
Revolutie
Maar voordat de technieken uit de pilots daadwerkelijk in de praktijk worden gebruikt, is er nog wel wat werk te verzetten, meent Rake. “Ik denk dat het nog 2 tot 3 jaar duurt voordat bepaalde processen dusdanig rijp zijn dat ze grootschalig en efficiënt kunnen worden uitgerold. Ik denk dat de revolutie in 2020 gaande is. Dan is ook 5G marktrijp.”
Het is de vraag of tegen die tijd ook de landbouwsector er klaar voor is. Volgens Rake staat er nu nog maar een relatief kleine groep boeren open voor innovatieve technologieën als IoT.
“Ik spreek natuurlijk niet alle boeren, maar er is een bepaalde groep van jongere boeren die toch al heel actief is met ICT-oplossingen in de landbouw. Dat zijn de koplopers die de kar trekken. Ik denk dat hooguit 5 tot 10 procent in deze ‘innovatieve stand’ staat en met de nieuwe ICT-mogelijkheden experimenteert, de rest wacht af of het een succes wordt. Pas als anderen dat hebben aangetoond, stappen zij ook over.”
Ondernemerschap
De koplopers zijn volgens Rake zelf al geïnteresseerd in de techniek: “Boeren die zelf een drone hebben aangeschaft, weten dat die investering niet per definitie terugkomt, maar ze weten dat het uiteindelijk iets oplevert. Dit zijn doorgaans wel de boeren die een gezond bedrijf en de middelen hebben. Daar volgt een grote groep achteraan.”
Rake besluit: “Wat interessant is bij boeren is dat het vaak aan een persoon vast hangt, aan één eigenaar. Daarbij wordt dus meer op titel het verschil gemaakt dan bij een groot bedrijf. Daarbij komt een stukje ondernemerschap kijken, maar ook liefhebberij voor techniek.”
Foto's: 5Groningen
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
