Zeven prangende vragen over de EU-taxonomie

Wat is het?

“Taxonomie is onderdeel van de Europese Green Deal, als onderdeel van het grotere geheel. Europa probeert een duurzamere economie te krijgen. In de taxonomie gaat het erom dat de financiële wereld duidelijk heeft in welke mate het in duurzame investeringen zit. Dit deel gaat over het klimaat deel van de financieringen. Volgens de taxonomie hebben we het vooral over substantiële contributie, draagt het echt bij aan duurzaamheid, zoals zonnepanelen of een investering in herbebossing.

In de financiering maken ze onderscheid tussen twee soorten klimaatmeetlatten: het is een goede keuze, of, zoals de Engelsen het zo mooi zeggen, it does not do significant harm. Die laatste is een grote groep. Een IT-bedrijf is bijvoorbeeld niet echt slecht. Maar het is vooral de bedoeling om een positieve impuls te geven aan de hand van een label: dit is goed. Dat wat een positieve bijdrage heeft, moet gaan leiden tot een duurzamer Europa. De bedoeling is kapitaal te alloceren naar een groene transitie. Maar het lastige is dat het heel politiek wordt, en niet meer gaat over wat groen is, maar over hoe zoveel bedrijven onder die noemer kunnen vallen. De Europese Commissie wil zo duidelijk maken wat groen is en het voor klanten makkelijker maken om te weten wat écht groene beleggingen zijn. Wat nog mist is een andere logische categorie: wat is een slechte keuze? Omdat dat politiek gevoelig is, is die weggelaten. Een gemiste kans.”

Wanneer gaat het in?

“Vanaf 1 januari 2022 is het verplicht voor alle bedrijven, ook bedrijven die beursgenoteerd zijn.”

Hoe werkt het? (En wérkt het?)

“Het lijkt eigenlijk op een energielabel in de bouw, die aangeeft hoe energieneutraal een huis is. Dit is een financieel label die aangeeft hoe een bedrijf bijdraagt aan de klimaattransitie. Maar: het zegt niets over de brede duurzaamheid van een product van een bedrijf. Net als met de labels voor huizen, moeten alle bedrijven meedoen. En net als bij de labels voor huizen, worden er natuurlijk schattingen gegeven aan de hand van modellen. Dit zijn de kenmerken, dus het zal wel label A, B of C zijn. Veel bedrijven weten dat nu niet in cijfers te vangen, dus het duurt wel een tijdje voor alles in kaart is gebracht. Uiteindelijk is het de bedoeling dat financiële instellingen het netjes zeggen en bedrijven het openbaren. Dan werkt de taxonomie zeker, want liegen wordt minder makkelijk. Het is prettig dat we in algemene zin regels krijgen over wat groen is en wat niet. Je voorkomt greenwashing.”

Wat is het nadeel?

“Het is nu nog beperkt tot klimaat en er is nog steeds een politieke discussie. Is gas duurzaam in de taxonomie, is zo’n vraag die nu vooruitgeschoven is. Nee, volgens mij kan fossiel niet duurzaam zijn. Het is beter dan kolen, maar niet duurzaam. Die politieke discussies vertroebelen de definities.”

Waarom is het belangrijk?

“Het is belangrijk in het grote verhaal van de Europese Green Deal. Er gaat overheidsgeld naar een duurzaamheidstransitie, maar privaat kapitaal is ook hard nodig. Heldere regels voor alle partijen in de financiële sector helpen daarbij. Jij moet laten zien hoe groen je bent en hoe groen je investeringen zijn. Het zegt dus ook niet wat je moet doen, maar het geeft transparantie. En de hoop is dat consumenten dan weten wat groen is en daarin kunnen investeren.”

Wie bepaalt wat erin komt?

“Het begon met een Europese technical expert group, het is het circus Brussel, en in het Europese Parlement. Het is een traject van drie à vier jaar geweest. Maar het is puur regelgeving. Voor de beleggingsinstellingen in Nederland zal de AFM erop toezien, voor banken zal de Nederlandse Bank daarvoor de toezichthouder zijn. Maar we zijn nog niet zover. Je ziet nu dat banken en vermogensbeheerders zoals Triodos al het hele jaar drukdoende zijn met de eerste fase van het totaal van Europese duurzaamheidsregels. Bijvoorbeeld: welke doestellingen hebben onze fondsen exact? Zelfs voor een donkergroen fonds moet je de taal eigen maken.”

Wie krijgen ermee te maken?

“Iedereen die te maken heeft met - of actief is in - de financiële sector: klanten, bedrijven, banken, vermogensbeheerders, pensioenfondsen, noem maar op. Mijn hoop is dat het voor consumenten makkelijker wordt groen te onderscheiden van greenwashing. Dit begin is nog zeker niet perfect en het zal een tijd duren voordat alle bedrijven kunnen rapporteren op de taxonomie. Maar zie het als een groeimodel: uiteindelijk is er steeds meer informatie en wordt de taxonomie uitgebreid. Dat gaat enorm helpen om kapitaal richting duurzaamheid te sturen.”

Meer weten over de financiële wereld? Lees hier verder.