Waarom pensioenfonds ABP stopt met beleggen in fossiel

Pensioenfonds ABP maakte in oktober bekend dat het stopt met beleggen in producenten van fossiele energie. Het grootste pensioenfonds van Nederland beheert het vermogen van iedereen die bij de overheid of in het onderwijs werkt. In totaal heeft het 15 miljard euro in dit soort bedrijven zitten: ongeveer 3 procent van de beleggingsportefeuille. Begin 2023 moet het merendeel van deze beleggingen verkocht zijn. De ommezwaai kwam als een verrassing en houdt de gemoederen bezig. Zo kwam het deze week zowel bij de jubileumbijeenkomst van de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) en een webinar van het Voortgangsoverleg Klimaatakkoord ter sprake.

Lees ook: Protesteren voor een groener pensioen, werkt dat?

“Het heeft heel erg te maken met vertrouwen”, zegt ABP-voorzitter Corien Wortmann. De reacties van pensioendeelnemers speelden daarom een rol voor het pensioenfonds. Maar ook het recente IPCC-rapport, tot groot ongeloof van oud politicus en voorzitter van Voortgangsoverleg Klimaatakkoord Ed Nijpels. Het IPCC-rapport zegt weliswaar niets nieuws over waar de wereld naartoe gaat en hoe we dat moeten bereiken, maar het verhoogde het urgentiegevoel in de bestuurskamer van ABP.

Discussie achter gesloten deuren

Volgens Diane Griffioen, hoofd beleggen bij ABP, was er continu discussie over fossiele beleggingen binnen het pensioenfonds. Woorden die naar buiten toe niet tot zichtbare actie leidden. De Shell aandeelhoudersvergadering is daar het opvallendste voorbeeld van. Daar stemde APG (die het geld van ABP beheert) niet mee met een klimaatresolutie van activistische aandeelhouder Follow This. Nijpels vraagt aan Griffioen of zij daar achteraf spijt van heeft. “We kijken vooral vooruit”, reageert zij. Het leverde veel vragen op, geeft ook Wortmann op haar beurt toe. “We moeten meer laten zien in ons stemgedrag.” Volgens haar vaart ABP een vergelijkbare koers met andere pensioenfondsen. Dat moet ook zichtbaar zijn in het stemgedrag.

Steeds meer beleggers zien het belang in van stemmen op aandeelhoudersvergaderingen, maar volgens internationale duurzaamheidsorganisatie PRI kan het nóg beter. Hoe dan?

Enthousiasme

Er overheerst vooral enthousiasme over het besluit van ABP. Zo maakt Hiske Arts in het webinar van het Voortgangsoverleg Klimaatakkoord bekend dat ABP Fossiel Vrij de focus gaat verleggen naar de volgende financiële instelling. Hoewel de organisatie wel druk blijft uitvoeren op ABP. Het pensioenfonds belegt ook veel in banken en andere financiële instellingen die fossiel beleggen. Arts vindt dat ABP die partijen moet overtuigen om ook uit fossiele bedrijven te stappen.

Piet Sprengers, oud VBDO-voorzitter en duurzaamheidsmanager bij ASN Bank, vindt de stap van ABP en voorgangers Pensioenfonds Horeca en Catering en PME één van de belangrijkste ontwikkelingen van dit jaar. Een beslissing met grote invloed, benadrukt hij. Pensioenfondsen kunnen hun aandacht verleggen van energieproducenten naar grote energieverbruikers. Voorbeelden daarvan zijn de cement- en staalindustrie. Als dit soort sectoren hun fossiele energieverbruik terugdringen, dan neemt de vraag naar fossiele energie af. Dat voelen niet alleen beursgenoteerde fossiele bedrijven, maar ook de staatsbedrijven. Het is volgens Sprengers de manier om daadwerkelijk wereldwijd de CO2-uitstoot terug te dringen.