Waarom beleggen in natuur een miljardenindustrie wordt

Dat natuur economische waarde heeft, weet Bas-Jan Blom al lang. Hij werkt al 35 jaar in de financiële wereld, maar studeerde biologie. Tijdens zijn studie onderzocht hij de invloed van de sluiting van de Oosterscheldekering op de oester- en mosselkwekerijen. Een dichte kering betekent geen eb en vloed en dat is funest voor de kwekerijen. “De oesterkwekers in Yerseke zijn direct afhankelijk van het zeemilieu. Dus je zag daar heel goed het economisch belang van het water en de natuur.”

Geld verdienen met natuurherstel

Nu lanceert ASN Impact Investors een fonds dat investeert in bedrijven die de natuur niet schaden, of zelfs herstellen. Blom is ervan overtuigd dat er goed geld te verdienen valt met natuurherstel. “Wij zijn geen goede doelen stichting. We zijn gewoon een commercieel bedrijf dat investeert en dat rendement maakt voor haar klanten. Net zoals andere investeerders dat doen. Alleen wij willen laten zien dat het wel degelijk kan terwijl je rekening houdt met natuur, mens en de planeet. De noodzaak om de juiste balans tussen geld en natuur te vinden is nu groter dan ooit."

Dat de oesterkwekerijen direct afhankelijk zijn van het zeemilieu betekent nog niet dat zij ook op een natuurherstellende manier te werk gaan. ASN gaat specifiek op zoek naar bedrijven die wél de biodiversiteit herstellen met hun bezigheden. Blom noemt koffie en vissen als voorbeeld. “Vis en koffie zijn producten die we allemaal dagelijks nodig hebben, daar gaat veel geld in om. Het gaat dus niet over een niche; dit is gewoon basisproductie.”

Bomen in plaats van koffiestruiken

Koffie is een monocultuur: allemaal dezelfde planten naast elkaar. Dit put de bodem uit. En als er een ziekte komt, kan in een keer de hele plantage uitsterven. Om dat te voorkomen spuiten boeren steeds meer pesticiden. Dit systeem is onhoudbaar, of zoals Blom het zegt: “koffieplantages gaan ten onder.”

Geen gezonde businesscase dus. Maar er is een alternatief: bomen tussen de koffieplanten zetten. Koffieplanten houden van schaduw, waar de bomen voor zorgen. Daarnaast komt er door de bomen meer biodiversiteit: verschillende soorten planten voorkomen dat ziekten ongehinderd van de ene koffieplant op de andere kunnen overspringen. Ook kan het bevorderen dat natuurlijke vijanden van bepaalde insecten terugkomen op de plantage wat plagen voorkomt. Zo worden ziekten en plagen op een natuurlijke manier aangepakt en is de noodzaak om gif te spuiten minder. Het verlies aan inkomsten doordat boeren bomen planten in plaats van koffiestruiken wordt tenietgedaan doordat ze minder pesticiden nodig hebben. Ook kunnen ze de bomen op den duur kappen en het hout verkopen. “Zo ontstaat een businesscase waar ze oneindig mee door kunnen gaan. Dat is waar we uiteindelijk naartoe moeten, want als wij over twintig à dertig jaar nog koffie willen drinken dan moeten we het anders doen.”

Een ander voorbeeld, uit de visserij. “We vissen de zee letterlijk leeg”, zegt Blom. Dat doen we niet alleen om die vissen op te eten. Een deel van die gevangen vissen gebruiken we namelijk om vismeel van te maken, als voer voor viskwekerijvissen. Vismeel kan gemakkelijk vervangen worden door insecten. Daarom selecteert het fonds kwekerijen die vissen minder medicijnen geven en voedsel op basis van insecten voeren. “Ook hier geldt weer dat je pas een visserij neerzet die voor de lange duur kan blijven bestaan als je op deze manier je bedrijf runt.”

Wat is biodiversiteit en waarom is het belangrijk? Lees het hier. En wordt 2021 het kanteljaar voor biodiversiteit?

Nu of nooit

Investeren in dit soort bedrijven is echt fundamenteel, stel hij. “Het gaat over onze toekomst. Een derde van de bedrijven is afhankelijk van producten die op een of andere manier verbonden zijn met de natuur.” Als we niet overstappen op een ander systeem lopen we dus een groot risico. “Iedereen ziet het probleem. De vraag is nu wie het lef en de moed heeft om de stap te zetten.”

Investeren in natuur kan dus grote impact maken en is - anders dan vaak wordt gezegd - volgens Blom niet moeilijk te meten. “Dat lijkt heel ingewikkeld, maar als je het sommetje snapt is het allemaal niet zo moeilijk.” ASN Bank ontwikkelde een methodiek die per gebied uitrekent waar ze in moeten investeren. “De meest lucratieve investeringen zijn mangrovebossen, maar die liggen alleen langs tropische kusten. Dus we zullen ook andere dingen moeten doen. Maar dat is het mooie: er zijn zoveel mogelijkheden om te investeren in biodiversiteit.”

Daarmee komt hij uit op een tegenargument dat vooral traditionele beleggers aanhalen: de spreiding van je investeringen zodat je altijd geld verdient, ook als het in de ene sector even niet goed gaat. Spreiding kwam ook op tafel toen ASN Bank in de beginjaren besloot om niet in fossiele brandstoffen te beleggen. Blom herinnert zich de tendens in die tijd. Een beleggingsportefeuille zonder fossiele brandstoffen was ondenkbaar: “We zijn toen echt uitgelachen en werden niet serieus genomen.” Wat bleek? Ook zonder fossiele investeringen kon ASN Bank goede rendementen halen. Nu volgen grote beleggers het voorbeeld van de bank en stappen uit fossiele bedrijven. Dat betekent voor ASN dat het weer iets nieuws moet zoeken: beleggingen in natuurherstel. En daarin valt ook prima te spreiden, verzekert Blom.

“De beleggingen variëren van dadelpalmplantages en koffiebonen, tot houtbouw en visserij. Investeringen die verspreid zijn over de hele wereld. Als het in het noorden vriest, dan is het op het zuidelijk halfrond zomer. Als het in Azië stormt, dan is het windstil in Midden-Amerika. Kortom, dit gaat een ongelooflijk breed-gespreide portefeuille opleveren.”

Beginnen met de startups

Wat wel opvalt is dat het fonds vooral in kleine, veelal niet-beursgenoteerde bedrijven investeert. “Dat is eigenlijk met iedere vernieuwing zo”, zegt Blom. Hij geeft windmolens als voorbeeld. Een enkele boer zette in het begin een windmolen op zijn land. “Het waren niet de grote energiebedrijven die dat op zee gingen doen. Sterker nog, die lachten die boeren uit.” De grote bedrijven lopen volgens hem altijd achteraan. “Die zijn alleen maar goed in het maken van reclamespotjes, denk aan een Shell. Je hoort straks op de radio hoe duurzaam die zijn, maar ze waren natuurlijk niet degene die begonnen met het ontwikkelen van grote laadstations langs de snelweg. Hier geldt hetzelfde. Het zijn altijd de startups die ermee beginnen.”

Het enige verschil met vroeger is dat kleine bedrijven nu ongelooflijk snel kunnen groeien. Blom verwacht (en hoopt) dat de bedrijven in het ASN Biodiversiteitsfonds dat voorbeeld volgen. “Dat heeft te maken met het feit dat het systeem zoals we het nu hebben gewoon niet houdbaar is. En de behoefte aan een nieuw systeem is heel groot. Daarom stappen we hier als fonds in. Beleggen is niet alleen ergens in zitten en wachten, maar betekent ook investeren en durf tonen. Dat hebben we altijd gedaan en dat doen we nu opnieuw.”

Overigens is het ASN Biodiversiteitsfonds niet het enige fonds dat de kansen van natuurherstel ziet. Ook grotere investeerders en familie-investeerders zien het wel zitten. “We zijn heus niet uniek daarin. Maar we zijn wel de eerste die het voor particuliere beleggers mogelijk maakt om in behoud en herstel van biodiversiteit te investeren.” Blom weet zeker dat mensen daarop zitten te wachten. In eerste instantie de eigen klanten van ASN Bank. “Het is diezelfde groep mensen die het een fantastisch idee vond dat wij een fonds oprichtten om microkredieten te verstrekken. Terwijl de markt dacht dat het niet kon en dat we ons geld nooit meer terug zouden zien. Ondertussen is ook de microfinance-wereld een miljardenbusiness.”

Dat resultaten uit het verleden geen garantie bieden voor de toekomst, leert elke belegger. Maar Blom is er zeker van dat beleggen in natuur rendement gaat opleveren. “We hebben de sommen gemaakt en wij geloven erin.”

Sinds 1 maart 2022 is San Lie directievoorzitter van ASN Impact Investors. Hij nam toen officieel het stokje over van Blom. Is Lie degene die met de vermogensbeheertak van ASN Bank naar het buitenland gaat?