De ijzer-, staal-, cement en petrochemiesector profiteerden het meest van de gratis emissierechten. Ook raffinaderijen deden er hun voordeel mee. In het onderzoek, dat CE Delft in opdracht van Carbon Market Watch uitvoerde, bekeek het adviesbureau achttien landen uit de Europese Unie. Ook onderzocht het bedrijven in het Verenigd Koninkrijk.
En "de winnaars" zijn...
In het rapport staat dat bedrijven in Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje de grootste winsten behaalden, maar ook in Nederland profiteerde de industrie. In ons land profiteerden met name de ijzer- en staalsector, raffinaderijen en petrochemie.
Hoe een emissiehandelssysteem werkt
Bij een emissiehandelssysteem stelt (de Europese) overheid een plafond aan de totale uitstoot. Vervolgens kunnen bedrijven verhandelbare certificaten kopen voor de hoeveelheid CO2 die zij uitstoten. Europese bedrijven kregen ook een aantal CO2-certificaten cadeau. Niet alle bedrijven vallen onder het systeem. Degene die er wel onder vallen zijn bedrijven uit de eerder genoemde sectoren; onder andere staalproducenten, raffinaderijen en chemische bedrijven.
Meer weten over CO2-belasting en emissiehandel? Lees dan dit verslag van een discussie over een Nederlandse variant. Hoe kan een extra Nederlandse CO2-belasting eruit zien?
Hoe de bedrijven profiteerden
Uit het rapport van CE Delft blijkt dat de bedrijven tussen 2008 en 2019 op drie manieren profiteerden van de emissiehandel. Ten eerste rekenden zij de “kosten” van de gratis emissierechten door in de productprijs. Zo betaalden eindgebruikers in de ijzer- en staalsector in totaal 12 tot 16 miljard euro extra, en bij raffinaderijen 7 tot 12 miljard euro.
Ten tweede kregen bedrijven te veel gratis emissierechten. Deze verkochten ze vervolgens op de CO2-markt. Dit leverde de cementsector circa 3,1 miljard euro op en petrochemische sector 600 miljoen euro. Ten derde kochten bedrijven goedkopere rechten van internationale compensatieprojecten om vervolgens hun gratis emissierechten met winst op de markt te verkopen. Dit leverde de ijzer- en staalsector 850 miljoen euro op, raffinaderijen 630 miljoen en de cementsector 610 miljoen.
De winsten zijn opvallend, omdat deze gratis emissierechten-regeling juist in het leven is geroepen om concurrentienadelen voor de energie-intensieve industrieën te verkleinen. Uit dit rapport blijkt juist dat het emissiehandelssysteem op deze wijze economisch voordeel oplevert voor deze vervuilende industrieën.
Lees het rapport hier.
Het emissiehandelssysteem op de schop
Het rapport bewijst nogmaals dat het emissiehandelssysteem aan verbetering toe is. Dat besef is ook al ingedaald in Brussel. Zo worden de regels voor emissiehandel deze zomer herzien. Daarnaast denkt de Europese Commissie erover om een Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) in te stellen: een grensbelasting voor CO2. Op die manier moeten Europese bedrijven geen concurrentienadelen ondervinden van strengere CO2-regels.
Diederik Samsom, als kabinetschef van Frans Timmermans medeverantwoordelijk voor de Europese Green Deal, benadrukt dat het milieu in Brussel nu geen bijzaak meer is. Wat maakt de Green Deal anders dan andere milieuplannen?
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in