De algemene aandeelhoudersvergadering (AVA) van Shell beleefde dit voorjaar een primeur. Niet eerder bepaalde een duurzame aandeelhouder de agenda van het grootste bedrijf dat ons land rijk is. De resolutie van oud-journalist Mark van Baal en zijn initiatief Follow This haalde het echter niet. Een overgrote meerderheid stemde tegen het plan om Shell razendsnel om te vormen tot duurzaam energiebedrijf.
Follow This stond als activistische aandeelhouder in 2015 voor het eerst op de Shell-aandeelhoudersvergadering. Toen nog namens vierhonderd aandeelhouders met tienduizend aandelen. In mei van dit jaar waren dat 100 miljoen aandelen met een waarde van ongeveer € 2,5 mrd.
Duurzaamheid versnellen
“Zonder de olie-industrie gaat de transitie naar duurzaamheid te langzaam”, zegt Van Baal. “En deze transitie is te belangrijk om niet te versnellen.”
De voorman van Follow This wijst op de investeringen van Shell in olie- en gaswinning. Volgens Van Baal steekt Shell jaarlijks € 30 mrd in verschillende olie- en gaswinningsprojecten, waarvan niet duidelijk wordt gemaakt wat de gevolgen zijn voor het milieu.
“Betrokken aandeelhouderschap is de meest zinvolle aanpak om bedrijven te stimuleren tot duurzaamheid”
“Een groot deel van het geld gaat naar het zoeken naar nieuwe oliebronnen en een ander deel gaat weer naar het kopen van olie- en gasbedrijven. Vorig jaar heeft Shell nog een Britse gasproducent, BG Group, voor $ 50 mrd gekocht. Dit gaat ze nog meer geld kosten, ben ik bang.”
Toch ziet Van Baal juist in de grote koopkracht van de petrochemiereus grote kansen. “In de energiesector achten wij de kans het grootst dat Shell daadwerkelijk de duurzame stap zal maken. Het concern is namelijk de grootste partij. En de meest innovatieve.”
Mathijs Bouman, econoom, columnist en beurscommentator, valt hem bij. “Bij Follow This is de activistische aanpak zinvol, omdat ze erin zijn geslaagd om een hoger doel te verpakken - namelijk dat Shell in duurzame energie moet investeren- in een taal die aandeelhouders begrijpen.”
Institutionele beleggers
Ook institutionele beleggers en banken mengen zich als aandeelhouder in de strategische koers van bedrijven. Charlotte Scheltus is advisor sustainability & human rights bij de ASN Bank. “Traditionele beleggers leggen de nadruk nog teveel op financieel rendement”, zegt ze. “Door actief aandeelhouderschap zien we dat de bedrijven gehoor geven aan de duurzaamheidseisen. De organisaties zien het belang in van de onderwerpen die we aankaarten.”
De ASN Bank spreekt liever van ‘actief aandeelhouderschap’ dan van een activistische aanpak. “Als aandeelhouder gaan we met bedrijven de dialoog aan, schrijven brieven en doen dat over de brede duurzaamheidsagenda van de bedrijven. We gaan ook langs bij de bedrijven en nemen de tijd om relaties op te bouwen.”
De ASN Bank heeft zijn pijlen gericht op de agenda van de farmaceutische industrie. Uit onderzoek, in opdracht van de ASN Bank, blijkt dat farmaceutische ondernemingen als AstraZeneca, GlaxoSmithKline (GSK), Novo Nordisk en Novartis tekortschieten in de bewaking van de kwaliteit en veiligheid van de medicijnen. Daarom startte de ASN Bank een dialoog met de vier farmaceutische concerns. Doel van de dialoog is om zaken als ethisch handelen, beloning, veilige producten en verantwoorde marketing te stimuleren.
De ASN Bank wil met name dat de bedrijven het beloningsbeleid van gezondheidsprofessionals aanpassen op basis van waarde, service en vakkennis in plaats van verkoopvolumes. Mede dankzij de actieve aanpak als aandeelhouder, zegt de ASN Bank de ondernemingen te kunnen helpen bij het voldoen aan deze duurzaamheidseisen.
Recht om te weten
“De ASN Bank is aandeelhouder van de farmaceutische industrie en heeft daarom alle recht om te weten waar het geld naartoe gaat en om aan te geven waar ze willen dat het geld voor wordt gebruikt”, zegt Bouman. “Betrokken aandeelhouderschap is de meest zinvolle aanpak om bedrijven te stimuleren tot duurzaamheid.”
"Als we vinden dat er te weinig vooruitgang is te zien, dan kunnen we het advies uitbrengen aan onze directie om onze investeringen uit de farmaceutische industrie terug te trekken"
Bouman verwacht voor de komende jaren een groei van actief en activistisch aandeelhouderschap. Niet alleen om duurzaamheid te stimuleren, maar ook om andere belangen van de beleggers te behartigen. “Maar uiteraard hangt de beslissing om tot activistisch aandeelhouderschap over te gaan af van het succes dat je daarmee kan bereiken.”
Die inschatting valt voor Van Baal nog steeds positief uit, ondanks de afgewezen resolutie tijdens de Shellvergadering. "Het belangrijkste is dat duurzame energie nu op de agenda van Shell staat en er niet meer af zal gaan tot Shell een duurzaam energiebedrijf is”, zegt hij.
Een les heeft hij dit jaar echter wel geleerd. “Pensioenfondsen willen niet op de stoel van de bestuurders van Shell gaan zitten”, stelt Van Baal. Follow This heeft daarom de ambitie om meer pensioenfondsen achter een nieuwe resolutie in 2017 te krijgen. “In onze gesprekken met deze grote beleggers vragen we ze hoe we de resolutie moeten formuleren, zodat ze volgend jaar niet alleen de geest, maar ook de letter van de resolutie kunnen steunen.”
Transparantie
Ook de ASN Bank ziet de eerste resultaten van zijn betrokkenheid al naar voren komen. Farmaceutische ondernemingen zetten naar aanleiding van de dialoog stappen in onder andere transparantie over het betalingsbeleid aan gezondheidsprofessionals. De bank zegt gedurende vier jaar te kijken naar de initiatieven die de bedrijven in de farmaceutische industrie nemen om tot een transparant duurzaamheidsbeleid te komen.
“Deze veranderingen duren langer dan een dag”, zegt Scheltus. “Voor nu zijn er nog geen consequenties, maar in 2018 maken we een balans op. Als we vinden dat er te weinig vooruitgang is te zien, dan kunnen we het advies uitbrengen aan onze directie om onze investeringen uit de farmaceutische industrie terug te trekken.”
Door Fitria Jelyta en Erik Verheggen
Foto header: Shell | Foto farma: ASN Bank
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in