De wetgeving is onderdeel van het bredere klimaatpakket van de Europese Unie: het Fit for 55-pakket. Daarvan is het doel om in 2030 ten minste 55 procent van de uitstoot van broeikasgassen te hebben teruggebracht. Naast CBAM vallen onder het pakket: een uitgebreide versie van het ETS, een voorstel voor een Sociaal Klimaatfonds, emissienormen voor auto’s en bestelbusjes, en voor landgebruik en bosbouw.
CO2 over de grens
Het CBAM is ontworpen om zogeheten ‘koolstoflekkage’ tegen te gaan. Omdat producenten binnen de EU moeten betalen voor hun CO2-uitstoot middels het ETS, kan het vanuit een financieel perspectief aantrekkelijk zijn om goederen te importeren van buiten de EU in plaats van erbinnen. In landen buiten de EU gelden namelijk vaak andere regels voor het aanschaffen van CO2-rechten. Om die perverse prikkel tegen te gaan, laat het CBAM producenten eveneens zulke rechten kopen voor goederen die van buiten de EU worden geïmporteerd. Het gaat daarbij om goederen binnen de categorieën ijzer en staal, cement, mest, aluminium, elektriciteit en waterstof.
Overgangsfase
Vanaf 1 oktober is het CBAM gedeeltelijk in werking getreden. De EU omschrijft deze periode als de transitiefase, die tot eind 2025 duurt. Dat wil zeggen dat importeurs nog geen CO2-rechten hoeven te kopen, maar dat hen wel verplicht wordt om na het einde van ieder kwartaal een rapportage in te dienen bij de Europese Commissie. Daarin moet staan hoeveel goederen binnen de CBAM-categorieën zijn geïmporteerd en wat daarbij de CO2-uitstoot was. De Commissie zal die rapportages samen met de Nederlandse Emissieautoriteit nalopen en handhaven.
Vanaf 2026 zal het CBAM volledig van kracht worden. Dat betekent dat importeurs alleen CBAM-goederen mogen importeren als ze officieel zijn geregistreerd door de Nederlandse Emissieautoriteit, en dat ze voor hun gerapporteerde import bijbehorende CO2-rechten zullen moeten aanschaffen.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in