Anne Mieke van der Werf, Invest-NL: “We moeten alle generaties betrekken”

Wat is jouw visie op de (duurzame) toekomst? Welke rol speelt de financiële sector daarin?

“Ik ben nu twintig jaar bezig met schone energie. Vroeger ging voor 1 megawatt de vlag uit als dat bekostigd was met vreemd vermogen. Nu zijn het de projecten van meer dan 100 megawatt waarvoor ontwikkelaars en financiers warm lopen. Overheden, ondernemers en financiers pakken het op. We zijn heel erg opgeschoven en de kennis die de financiële sector heeft opgedaan met wind op zee, wind op land en zon op land, kunnen we meenemen bij de volgende stap in de energietransitie.

Bijvoorbeeld bij waterstof. Je hebt ontwikkelaars nodig, partijen die de risico’s kunnen en durven nemen. En daarnaast zijn vergunningen, aansluitingen, contracten nodig om een haalbaar commercieel verdienmodel te generen dat uiteindelijk gefinancierd moet worden. Ik denk dat de financiers echt een waanzinnige rol kunnen spelen. Zij moeten aangeven wat ze nodig hebben om te kunnen financieren. Daarbij kunnen ze putten uit de ervaring die ze afgelopen twintig, dertig jaar hebben opgedaan.

Voor het ontbrekende stuk is Invest-NL opgericht. Wij kunnen participeren als aandeelhouder. Het verschil tussen ons en andere aandeelhouders is dat al onze financieringen een hoog risico hebben. Daarmee willen we de ontwikkeling van de CO2-neutrale en circulaire economie en de toegankelijkheid van de zorg versnellen en verbeteren. Doordat wij aandeelhouder zijn openen we bijvoorbeeld de deuren naar Europese financiering of bankfinanciering, omdat we het ontbrekende risicokapitaal aanvullen en daardoor de risico’s voor andere partijen verkleinen. Maar we verstrekken geen subsidies. We zijn echt een aanjager van datgene wat ondernemers al doen. Grote kans dat het ooit ook zonder ons zou gebeuren, maar dan wel veel later.”

Welke kennis breng jij mee waarmee je het verschil hoopt te maken?

“De afgelopen twintig jaar heb ik best veel bedrijven zien mislukken, omdat ze te vroeg waren voor de markt, aandeelhouders onvoldoende begrip hadden over de dynamiek van de sector, teams nog niet voldoende voorbereid waren voor opschaling. Maar ook omdat gas en olie te goedkoop waren en CO2 niet goed genoeg was ingeprijsd. Zo heb ik bedrijven voorbij zien komen die wel inspeelden op wat er nodig was, maar toch te vroeg begonnen waardoor ze te ver voorliepen op de muziek of juist te snel groeiden.

In deze baan komt alles samen en wil ik met mijn ervaring, professionaliteit en kennis partijen verbinden om zo financierbare projecten tot stand te brengen. Er is geld genoeg, we moeten nu echt versnellen door haalbare projecten te creëren en bedrijven helpen opschalen. Daarnaast moeten we de diverse beleidsterreinen op de departementen van onder andere EZK, I&W, BZK, en L&W meenemen zodat zij de juiste voorbereidingen kunnen treffen voor eventuele beleidsveranderingen.”

Nederland kent veel innovatieve start-ups die een sleutelrol kunnen spelen om van dierlijk eiwit naar plantaardige alternatieven te gaan, maar de stap van start-up naar scale-up blijkt moeilijk. Met dit initiatief wil Invest-NL daar verandering in brengen.

Hoe geef jij leiding?

“Ik hoop dat ik vandaag de juiste beslissingen neem voor de toekomstige leiders. Daarom probeer ik in onze organisatie jonge mensen echt te betrekken bij de besluitvorming. Ik vraag ze niet om vol in de wind te staan, maar ik wil wel graag dat ze vlieguren maken en zich betrokken voelen in de besluitvorming. En ik hoop dat ze me erop aanspreken als ik niet de juiste besluiten neem.

Ik neem nu beslissingen over beleggingen die mensen die aan het begin van hun carrière staan uiteindelijk moeten gaan managen. Zoals ik nu de asset-beslissingen van weleer moet managen. Ik doe hetgeen waarvan we nu denken dat we het nodig hebben voor de toekomst. We moeten niet stil zitten en denken: ‘ze zoeken het maar uit…na mij de zondvloed. We moeten alle generaties betrekken. Dat betekent niet dat wat ik nu aan het doen ben de holy grail is. Ik hoop dat er op een gegeven moment een generatie opstaat die zegt: ‘Hoe hebben ze dit ooit kunnen bedenken, dit kan veel beter. En dat we dan weer verder kunnen bouwen op de kennis en ervaring die we nu opdoen.”