Allemaal aan de Esco: “Een enorme professionaliseringsslag van assetmanagement”

Esco staat voor Energy Service Company. In deze constructie besteedt een eigenaar of een gebruiker van een gebouw de energievoorziening en het management uit aan een externe partij: de Esco. Dit, met als doel substantieel op energiekosten te besparen, meer kwaliteit te realiseren, minder vermogensbeslag te hebben in installaties en de eigen organisatie te ontlasten.

“Op zich is er niets nieuws onder de zon, want dit soort constructies bestaan al tientallen jaren. Alleen noemden we dat niet zo”, zegt Sterk, die met Esco Netwerk Nederland niet alleen de belangen van de tientallen leden behartigt, maar ook gebruikers helpt reële kansen te kunnen bepalen. Nieuw is volgens hem wel dat ze steeds populairder worden. En dat de groei zich enkel zal voortzetten de komende jaren.

"De Esco-markt groeit omdat organisaties terug naar hun kernactiviteiten willen en vooral daarin investeren"

Patiënten beter maken

“Hoe dat komt?”, herhaalt Sterk de vraag. “Het is de nieuwe tijd waarin we leven. Ontwikkelingen op het gebied van technologie gaan nu vele malen sneller. Vroeger kon je die techniek als eigenaar of gebruiker van gebouwen nog bijbenen, maar nu niet meer. Daarnaast was er tijd en ruimte genoeg om op de ontwikkelingen in te haken en men had er ook nog het geld voor. Nu is dat compleet anders: de ene innovatie is nog niet op de markt of de volgende dient zich al aan.”

Voor pakweg een ziekenhuis, een schoolinstelling, of een bedrijf is dit allemaal niet meer bij te benen met een eigen facilitaire en technische afdeling, stelt Sterk. Organisaties moeten daarom terug naar de kernactiviteiten van hun organisatie en vooral daarin investeren, signaleert hij.

“Voor een ziekenhuis betekent dit bijvoorbeeld ‘het beter maken van patiënten’. En niet: het beheren van gebouwen en alles daaromheen ‘zelf doen’. Binnen een samenwerking met een Esco doet iedereen datgene waarin hij goed is. Het motto is zodoende: schoenmaker blijf bij je leest.”

Van productverkoper naar dienstverlener

Ook voor de Esco is deze manier van werken veel interessanter, meent Sterk. In het verleden moest een installatiebedrijf bijvoorbeeld alles uit de kast halen om zijn product voor de laagste prijs ‘van nu’ aan te bieden bij een specificatie van een opdrachtgever. Dat is in de constructie met een Esco verleden tijd, constateert Sterk.

De opdrachtgever geeft aan een Esco slechts aan wat de wensen zijn voor een langere contractperiode van jaren, bijvoorbeeld over de binnentemperatuur en de licht- en luchtkwaliteit van een gebouw. En dan is het aan de Esco om aan het prestatiecontract te voldoen. “Zij zijn op deze manier geen productverkopers meer, maar echte dienstverleners waarbij de focus komt te liggen op levensduurkosten in plaats van alleen de aanschafkosten.”

"Het langdurig in zee gaan met een Esco noopt organisaties om veel dieper na te denken over facilitaire zaken"

Van Esco naar Asco

Sterk wordt nóg enthousiaster over Esco’s als de nevenvoordelen aan bod komen. Hij noemt dit de ‘bijvangst’. “Bedrijven kiezen in eerste instantie voor een Esco vanwege de energiebesparing, maar dat is nog maar het begin”, zegt hij.

Het langdurig in zee gaan met een dienstverlener noopt organisaties namelijk om veel dieper na te denken over facilitaire zaken waar tot voor kort vaak te weinig over nagedacht werd, aldus Sterk. ‘Esco’ zou volgens hem dan ook eigenlijk ‘Asco’ moeten heten. Het is in de ogen van Sterk namelijk niet ‘energy’, maar ‘asset’ service company.

Professionaliseringslag

“Voorheen hanteerden veel organisaties qua facilitaire en technische zaken meestal een ad hoc beleid”, zegt Sterk. “Nu ze een jarenlange verplichting met een Esco aangaan, worden ze gedwongen om veel verder te kijken.”

Het is in de ogen van Sterk een stok achter de deur om je als bedrijf bijvoorbeeld af te vragen: hebben we alle gebouwen in het beheer de komende tien jaar wel nodig? Hoelang gaan nieuwe aankopen mee? En wat doen we de komende jaren bij veranderingen, zoals wetswijzigingen?”

“De energie die hierin wordt gestoken, zorgt uiteindelijk voor een flinke professionaliseringslag van het bedrijf, met alle extra voordelen van assetmanagement van dien. Zoals minder ziekteverzuim en betere klimaatomstandigheden. En dan hebben we het nog niet eens over de voordelen voor het milieu gehad.

Verder dwingt het volgens Sterk partijen om vooraf in scenario’s te denken: Wat gaan we samen doen als...? "Het bevreemdt me dat bij een Esco opdrachtgevers soms angstig zijn voor de langere looptijden, terwijl een eigen investering in verduurzaming óók voor de lange termijn is met dus dezelfde omgevingsrisico’s.”

Jong en onoverzichtelijk

Dat de Esco-markt een interessante is, blijkt volgens de directeur ook uit het feit dat er zich meer partijen roeren. Hij ziet installatiebedrijven en adviesbedrijven de regie nemen en contractmodellen creëren waarin alle afspraken tussen een bedrijf en een Esco staan vastgelegd. Maar ook van origine financiële instellingen springen op deze trein.

Cijfers over de grootte van de markt kan Sterk echter nog niet overleggen, zegt hij eerlijk. Dat is volgens hem uiteindelijk een definitiekwestie. “Er zijn bedrijven die deels Esco-werkzaamheden uitvoeren, zonder dat ze zich daar bewust van zijn. We zijn met Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) in gesprek over de exacte kadering van Esco’s.

"Hoe dan ook, als een contract gebaseerd is op levensduurkosten, langjarig is, integrale dienstverlening biedt, doorlopend prestatieprikkels heeft en de besparingen meehelpen bij de financiering en businesscase, vind ik het een Esco. Meer en meer samenwerkingen tussen bedrijven hebben deze aspecten in zich en daarmee zijn er meer en meer Esco’s."

"Uiteindelijk stapt zo’n 80 procent van alle grote ondernemingen over op Esco’s vanwege de vele voordelen"

Zelfbewustzijn

Het is tekenend voor de fase waar de Esco-sector zich in bevindt, vindt Sterk: in de beginfase van zelfbewustzijn. “Maar wel eentje die volop in beweging is en met een reusachtige potentie.”

“Uiteindelijk stapt zo’n 80 procent van alle grote ondernemingen in de publieke en private sector over op Esco’s vanwege de vele voordelen. We signaleren al een toenemend aantal aanvragen van bedrijven om er meer uitleg over te krijgen. Een teken aan de wand.”

Foto's: Esconetwerk