Aandeelhouders stemmen steeds vaker voor het klimaat

Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) stemde dinsdag voor een klimaatresolutie van activistische aandeelhoudersgroep Follow This en tegen het transitiebeleid van Shell. Daarmee wil het fonds Shell aanzetten te voldoen aan het Klimaatakkoord van Parijs. Het is voor het eerst dat het pensioenfonds dit doet, maar het is wel in lijn met de strategie zegt de woordvoerder. “Stemmen hoort bij onze rol als betrokken aandeelhouder. Dus naast engagement; in gesprek zijn met bedrijven, maken we ook gebruik van ons stemrecht.”

Vorig jaar stemde PFZW niet, omdat het pensioenfonds niet op de stoel van het Shell-bestuur wilde gaan zitten. “We stonden wel sympathiek tegenover de doelstellingen van Follow This, namelijk de versnelling van de energietransitie bij Shell en andere oliebedrijven, maar we vonden niet dat we als aandeelhouders precies moeten voorschrijven hoe dat moet gebeuren. We vonden dat Shell dat zelf moest doen. En dat doen ze dit jaar voor het eerst.”

Shell legt dit jaar een klimaatstrategie voor aan de aandeelhouders. Deze mogen een adviserende stem uitbrengen over die strategie. PFZW vindt dat de kortetermijndoelen om deze strategie te halen onvoldoende uit de verf komen, daarom stemt het pensioenfonds tegen deze strategie en tegelijkertijd vóór de resolutie van Follow This. “Wij denken dat de doelstellingen die Follow This van Shell vraagt in lijn liggen van de doelstellingen die Shell zelf formuleert, maar daar moet een tandje worden bijgezet.” De woordvoerder benadrukt dat PFZW blij is met de ambitie van Shell om klimaatneutraal te zijn in 2050, maar vindt dat het gas- en oliebedrijf concretere doelen voor de komende tien jaar moet stellen. Zo moeten ze minder focussen op CO2-compensatie en meer inzetten op hernieuwbare energie.

‘Naar de stembus’

Besturen van beursgenoteerde bedrijven zijn verplicht om jaarlijks minimaal een keer verantwoording af te leggen aan de aandeelhouders. Het stemrecht is afhankelijk van het aantal aandelen dat een belegger bezit. Grote aandeelhouders hebben hierdoor meer invloed dan de kleinere. Aandeelhouders mogen ook zelf zaken in stemming brengen, zoals Follow This doet met zijn klimaatresoluties. Meestal brengt een bedrijfsbestuur dan vooraf een stemadvies uit. Shell adviseert aandeelhouders tot nu toe om tegen de klimaatresoluties te stemmen.

Volgens internationale duurzaamheidsorganisatie PRI zien steeds meer beleggers het belang in van stemmen op aandeelhoudersvergaderingen of het gesprek aangaan met bedrijven. Vooral als het gaat om het klimaat. Tegelijkertijd verschillen zij daarin van aanpak.

Afgezwakte boodschap

Susheela Peres da Costa, mede-auteur van het PRI-rapport Making Voting Count, merkt dat sommige aandeelhouders tegen een resolutie stemmen, omdat zij hun bevoorrechte positie bij het bedrijfsbestuur niet willen verpesten. Zo spreken zij liever achter de schermen met een bedrijfsbestuur. “Het effect van dit soort dingen is dat de boodschap wordt afgezwakt”, zegt zij in een podcast over dit thema. En dat is een slechte zaak, helemaal als de aandeelhouder in kwestie het eens is met de resolutie. “Want het resultaat is dat de uitkomst van de stemming door het bedrijf en door anderen geïnterpreteerd kan worden als een indicatie dat aandeelhouders de resolutie over het algemeen niet steunen. Dat is een zeer slechte uitkomst voor jezelf, voor je collega's, maar uiteindelijk ook voor bedrijf in kwestie.”

De andere kant komt zij soms ook tegen: dat aandeelhouders in een overleg bijvoorbeeld een kritische vraag stellen, omdat een klant van hen ook aanwezig is. Dan verontschuldigen ze zich achteraf bij een bedrijf. Daarom vermoedt zij dat een deel van de gevoerde gesprekken en uitgebrachte stemmen alleen voor de bühne is. Tegelijkertijd merkt zij ook op dat er steeds meer aandeelhouders zijn die daadwerkelijk een verschil willen maken door te stemmen. Ook kent Peres da Costa een voorbeeld waarbij een bedrijf aandeelhouders juist aanmoedigde om vóór een resolutie van een activistische aandeelhouder te stemmen: Rio Tinto. “Dat willen we meer zien”, zegt zij. “Dat versnelt het proces enorm. En snelheid is natuurlijk van essentieel belang bij enkele van de problemen waarmee we nu te maken hebben.”

Daarom hoopt Peres da Costa dat aandeelhouders nog vaker hun stem uitbrengen op aandeelhoudersvergaderingen én transparanter zijn over hun aanpak en stemgedrag. Zij benadrukt dat aandeelhouders stemmen niet als laatste redmiddel moeten zien, maar als manier om hun mening aan het bedrijfsbestuur kenbaar te maken. “Dit is geen proces van investeerder versus het bestuur.”

Ondertussen bij Follow This

Follow This diende afgelopen jaren bij meerdere olie- en gasbedrijven klimaatresoluties in. Daarin benadrukt de activistische aandeelhouder dat een olie- en gasbedrijf ook verantwoordelijk is voor het gebruik van de olie en gas door klanten, de zogenaamde scope 3 emissies. (Naast de directere scope 1 en scope 2 emissies).

Steeds meer beleggers lijken de klimaatresoluties van de activistische aandeelhoudersgroep te steunen. Zo stemde bij de BP-aandeelhoudersvergadering 20,7 procent van de aandeelhouders voor de motie van Follow This tegenover 8,4 procent in 2019. Bij Shell stemde in 2020 14,4 procent van de aandeelhouders voor de resolutie tegenover 5,5 procent in 2018. En bij het Amerikaanse ConocoPhillips, waar Follow This voor het eerst een motie indiende, stemde direct 58 procent van de aandeelhouders voor.

Mark van Baal, oprichter van Follow This, geeft daarvoor twee verklaringen. “Ten eerste zijn steeds meer beleggers ervan doordrongen dat het volstrekt onvoldoende is wat de olie-industrie belooft.” Ten tweede gebruiken beleggers het als een manier om consequenties te verbinden aan de gesprekken die ze (achter de schermen) voeren met bedrijven.

Luister hier een podcast met Mark van Baal over een nieuwe koers voor de olie-industrie: 'Het moet én het kan'.

Stemgedrag aandeelhouders

APG, PGGM en Robeco zijn voorbeelden van beleggers die hun stemgedrag tijdens de BP-vergadering aanpasten ten opzichte van de keer hiervoor. Waar APG eerst tegen stemde, onthield het pensioenfonds zich dit jaar van stemming. PGGM stemde vorige keer niet, maar is nu voor de resolutie van Follow This. Ook Robeco veranderde van aanpak. Zo steunde het de klimaatresolutie bij BP, terwijl het zich eerder onthield van stemming. Daarnaast steunde Robeco soortgelijke voorstellen bij ConocoPhillips en Equinor. ‘We hebben dergelijke voorstellen gesteund als bedrijven geen heldere scope 1, 2 en 3 doelen hebben gesteld voor de lange, middellange en korte termijn en er daarnaast ook geen concrete implementatieplannen aan de aandeelhouders waren gepresenteerd via een ‘Say on Climate’ plan’, laat een woordvoerder schriftelijk weten.

Sommige aandeelhouders gaat het niet snel genoeg. Zo steunde Actiam de resoluties van Follow This bij Shell elke keer, maar heeft het nu geen aandelen meer. “De visie op wat nodig is en de wenselijke snelheid van implementatie, verschilt tussen Shell en Actiam. Vandaar dat we hebben besloten dat Shell momenteel niet past bij onze definitie van duurzaam beleggen”, legt Dennis van der Putten, Director Sustainability & Corporate Strategy uit.

Alle ogen op Shell

Ook bij Shell stemden meer aandeelhouders voor een klimaatresolutie van Follow This. Circa 30 procent van hen steunde de motie, terwijl het vorig jaar ruim 14 procent betrof. Vooraf hoopte Van Baal dat meer dan 6 procent van de aandeelhouders voor zijn resolutie zou stemmen. Dan zou volgens hem duidelijk genoeg zijn dat een grote groep beleggers vindt dat de huidige strategie niet scherp genoeg is. Nu de steun boven de 20 procent uitkomt is Shell onder de Britse wet voor ondernemingsbestuur verplicht om terug te keren naar de aandeelhouders om hun zorgen te bespreken.

“Ze zullen voor de derde keer terug naar de tekentafel moeten om doelen te stellen die echt in lijn zijn met het Klimaatakkoord van Parijs en dus ook echt hun investeringen te verschuiven, want daar gaat het natuurlijk om. Shell doet elke keer weer een kleine nieuwe belofte, het liefst over 2050. Vervolgens zeggen ze dat ze om die nieuwe strategie te implementeren nog wel even heel veel olie en gas nodig hebben. Daar is geen tijd meer voor en dat zien steeds meer beleggers. Zij zien dat we niks hebben aan mooie beloftes voor 2050, maar dat er nu wat moet gebeuren.”

Lees ook: Wat werkt beter voor verduurzaming: bedrijven buiten sluiten of ermee in gesprek gaan?