Onlangs bleek uit onderzoek van netbeheerder Enexis dat driekwart van de grote zakelijke klanten geen problemen verwacht bij de aanvraag van een nieuwe aansluiting op het elektriciteitsnet. Het zijn cijfers die Richard ter Horst van energiebedrijf Eaton verbaasde. Het kaartje van Nederland met congestiegebieden kleurt namelijk steeds roder. “Driekwart van de bedrijven denkt: ‘we regelen dit wel even’. Maar als bedrijven nu een nieuwe aansluiting aanvragen of er is door de aanschaf van extra machines meer energie nodig, dan is de kans groot dat je op een wachtlijst terechtkomt. Bovendien heb je geen idee hoe lang die wachtrij kan duren.”
Lokaal netwerk
Voor bedrijven die niet willen wachten op een aansluiting is er een alternatieve oplossing. Zij kunnen namelijk investeren in een lokaal energienetwerk. Eaton zet op gebouwniveau bij bedrijven zo'n slim energiebeheersysteem op: meestal een combinatie van eigen opwek zoals zonnepanelen, batterijopslag en een software die vraag en aanbod van energie kan aansturen. Op die manier heeft een fabriekshal de mogelijkheid om versneld te elektrificeren of kan een distributiecentrum alsnog de overstap naar elektrisch vervoer maken. Netcongestie en de beruchte wachtlijst worden daarmee omzeild.
CO2-besparing
Maar netcongestie is voor bedrijven niet de enige reden om een lokaal netwerk te overwegen. “Eigen energie-opwek en slimmer gebruik daarvan dragen uiteindelijk ook bij aan CO2-besparing”, zegt Ter Horst. “Steeds meer bedrijven stellen duurzaamheidsdoelstellingen in en willen bijvoorbeeld gezien worden als ‘groenste’ fabrikant. Dan helpt het om op de juiste momenten energie op te wekken en te gebruiken.”
Investeren in eigen netwerk
Ook ziet Ter Horst mogelijkheden voor ondernemers om een centje bij te verdienen met een lokaal netwerk. “Met een dynamisch energiecontract en een batterij is het namelijk ook mogelijk om te handelen op energiemarkt.” Op de onbalansmarkt varieert de stroomprijs per kwartier. “Door daar op in te spelen - door te laden als de prijs laag is en te ontladen als de prijs hoog is - daalt de terugverdientijd van een thuisbatterij.” Uiteraard vergt het inrichten en installeren van een lokaal netwerk de nodige investeringen. “Maar het niet kunnen uitvoeren van ambities door netcongestie kost ook geld. Op een gegeven moment zijn deze kosten hoger dan de investeringen in een lokaal netwerk.”
Brandbaarheid batterij
Er gaat steeds meer aandacht uit naar de brandveiligheid van batterijen. Eaton ontwikkelde een speciale behuizing voor zijn energieopslagsysteem, zodat in geval van brand de schade beperkt blijft. Daardoor kan de brandweer zeer gericht te werk gaan en hoeft een opslagsysteem niet in zijn geheel een dompelbad in. Bijkomend voordeel is dat door de aangescherpte veiligheidsmaatregelen batterijsystemen ook dichter bij bedrijfspanden geplaatst mogen worden, in plaats van meters naast een gebouw. Zo hebben ook bedrijven met beperkte beschikbare grond ruimte voor een batterij.
Elektrische vliegschool
In 2022 hielp Eaton met de energievoorziening van de eerste elektrische vliegschool van Europa in Teuge. “De elektrische lesvliegtuigen moeten voor zo’n 50 minuten kunnen vliegen”, zegt Ter Horst. “Daarvoor is een hoop energie nodig. De standaard gebouwaansluiting is dan veel te klein en kon door netcongestie ook niet binnen de gewenste termijn vergroot worden. Dit is een typisch voorbeeld van een project waar we door middel van simulaties kunnen inschatten wat er nodig is om er energievoorziening te garanderen. We kijken dan onder andere naar EV-laden, zonnepanelen, verbruik van het gebouw zelf en bepalen dan hoe groot eventuele energieopslag moet zijn. De kunst is om dit zo goed mogelijk passend te maken; te groot is onnodig duur en te klein brengt de continuïteit in gevaar.”
Duurzame mobiliteit
Volgens Ter Horst staan we nog maar aan het begin van de enorme transitie die de transportsector moet maken. “Steeds meer grote bedrijven zullen dieselvrachtwagens gaan vervangen door elektrische trucks. Distributiecentra krijgen straks tientallen vrachtwagens die op gezette tijden moeten opladen. Die energie moet allemaal uit gebouwaansluitingen komen. Aan de pomp bij het tankstation heb je niet door om hoeveel energie dat gaat.”
Energiehub
Een volgende stap in de ontwikkeling van lokale netwerken is het opzetten van energiehubs. In een energiehub kunnen ondernemers gezamenlijk een energieaansluiting nemen en hun energievraag- en aanbod op elkaar afstemmen. Zo kan bijvoorbeeld het batterijsysteem van bedrijf A overtollige energie opslaan dat door de zonnepanelen van bedrijf B wordt opgewekt, waarna beide bedrijven de energie op afgesproken momenten kunnen benutten. Eerder bleek uit onderzoek van Royal HaskoningDHV dat dit op 350 Nederlandse bedrijventerreinen voor de nodige CO2- en energiebesparing kan zorgen.
Complex proces
Hoewel de potentie van energiehubs groot is, staat de ontwikkeling ervan nog in de kinderschoenen, ziet ook Ter Horst. “Dergelijke constructies, waarbij gebouwen onderling energie uitwisselen en opwekken, vragen om heel heldere afspraken. Behalve het technische aspect moet je heel goed borgen wie wanneer recht heeft op welk aandeel energie. Je zult met heel veel partijen om tafel moeten zitten, inclusief netbeheerder en overheid. Uiteindelijk zou het hartstikke mooi zijn als dit soort projecten slagen.”
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
