Britse huishoudens moeten, net als wij, geleidelijk van het gas af. De warmtepomp kan daarbij helpen. Het verzamelt warmte uit de buitenlucht, bodem of grondwater, verhoogt de temperatuur en geeft de warmte vervolgens binnen in huis af. Een warmtepomp werkt op elektriciteit, waardoor er veel minder of helemaal geen gas meer nodig is. En het is een efficiënte verwarmer: 1 kilowattuur stroom genereert tussen de 3 tot 5 kilowattuur aan warmte. Dat is meer dan een cv-ketel of vloerverwarming: die maken van 1 kilowattuur stroom 1 kilowattuur warmte.
Misinformatie
Een probleem is dat de Britten nog niet warmlopen voor de warmtepomp. Volgens een onderzoek in opdracht van de Britse overheid komt dat deels door misinformatie in de media. Naast de goede artikelen, verschijnen er ook regelmatig onvolledige, onjuiste of overdreven verhalen over warmtepompen. Er wordt bijvoorbeeld beweerd dat warmtepompen veel lawaai maken, erg duur zijn om te installeren, onbetrouwbaar zijn of niet werken in oudere huizen.
Nudgen
Aan het Britse Behavioural Insights Team (BIT) de taak om met de juiste informatie de Britten toch aan de warmtepomp te krijgen. Toby Park, hoofd klimaat, energie en duurzaamheid bij BIT, zei tegen The Guardian: “Warmtepompen zijn een zeer efficiënt koolstofarm systeem om onze huizen warm te houden, maar negatieve percepties blijven een barrière voor hun brede acceptatie. Soms is scepsis te wijten aan echte marktuitdagingen, zoals betaalbaarheid, maar wordt er geen rekening gehouden met het hele plaatje zoals de beschikbaarheid van subsidies. In andere gevallen kan het te wijten zijn aan mythes, zoals de bewering dat warmtepompen niet goed werken bij koud weer.”
Nederland
Ook in Nederland kwam de warmtepomp al eens ter discussie te staan. Toen bleek dat de warmtepomp materiaal-technisch gezien veel meer impact op het milieu had dan eerder gedacht. Na een herberekening van de Nationale Milieudatabase bleek de pomp elf keer slechter voor het milieu te zijn dan eerder bekend was. De ‘slechtere score’ komt onder meer doordat bij de herziening ook de productie en invloed van materialen als elektronica en het koudemiddel in de milieudata zijn meegenomen. Een woordvoerder benadrukte destijds dat het alleen om de materialen ging en niet om de energieprestatie. “Door warmtepompen verbruiken nieuwbouwwoningen helemaal geen aardgas meer en daalt de CO2-uitstoot. Warmtepompen dragen op deze manier bij aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. Op dit moment wordt in de milieuscore van de NMD alleen de materiaalgebonden milieu-impact meegenomen. De winst in het energiegebruik tijdens het gebruik wordt niet meegerekend.”
Vraag
Als het nudgen succes heeft bij de Britten, kunnen we daar wellicht nog wat van leren. Ook in Nederland neemt de vraag naar warmtepompen namelijk af. Twee jaar geleden kondigde toenmalig bouwminister Hugo de Jonge aan dat een hybride warmtepomp vanaf 2026 verplicht zou worden bij vervanging van de cv-ketel. Ook de hoge gasprijzen, veroorzaakt door de Russische inval in Oekraïne, maakte dat veel mensen zo’n energiezuinige warmtepomp wel zagen zitten. Later daalden de gasprijzen weer en de nieuwe coalitie zette in 2024 een streep door het plan van De Jonge: de warmtepomp is niet langer een verplichting. Dat maakt dat de prijzen van de warmtepompen dalen, maar dat leidt er nog niet toe dat de belangstelling stijgt.
Ook opmerkelijk:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
