Het is misschien wel een record: de energiecentrale die het snelst met pensioen ging. Het Kohlekraftwerk Moorburg levert 1.600 megawatt aan stroom via steenkool. In 2006 ging de bouw van start, maar de centrale werd geplaagd door problemen. Zo scherpte Hamburg de milieu-eisen aan, waarop Vattenfall meer geld wilde zien. Uiteindelijk kostte de bouw 3 miljard euro. Toen de centrale eenmaal open was, kwamen er nieuwe problemen: het Europees gerechtshof oordeelde dat de vergunningen niet deugden. Daardoor moest er een extra koeltoren bij de centrale komen om de omgeving te ontzien.
Steenkool levert weinig geld op
Vattenfall zag ondertussen dat steenkool steeds minder winstgevend werd. Dat is een wereldwijde trend, die in Europa het sterkst merkbaar is. Hoewel gas (dat minder CO2 uitstoot dan kolen) nog een prima investering is, worden kolen relatief steeds duurder ten opzichte van duurzame stroom. De hogere prijzen in het emissiehandelssysteem van de EU, waarin bedrijven betalen om CO2 uit te stoten, hielpen ook niet.
Eind 2020 ging de centrale daarom alleen nog aan als er een stroomtekort was. En nu, een half jaar na die beslissing, is Moorburg officieel gestopt met het produceren van elektriciteit. Dat de centrale het slechts zes jaar volhield, is voor een deel toevallig. De Duitse overheid bepaalde dat de kolencentrale in aanmerking kwam voor voortijdige sluiting. Dat is onderdeel van een Duits plan om in 2038 helemaal van kolencentrales af te zijn. Om dat te bereiken, moeten er nu al centrales dicht.
Duitsland haalt nog ongeveer een kwart van zijn energie uit kolen. Er zijn nog zo’n veertig centrales actief. Dat is veel; in Nederland draaien er nog vier die samen ongeveer vier gigawatt aan vermogen hebben. In 2030 moeten alle kolencentrales dicht zijn; acht jaar eerder dan in Duitsland.
Dat er in Duitsland zoveel kolencentrales zijn heeft meerdere redenen. Een van de belangrijkste is het stoppen met kernenergie, waar de regering voor koos na de ramp bij Fukushima. Maar ook het feit dat er veel steen- en bruinkoolbronnen zijn in het land speelt een belangrijke rol, zoals dat in Nederland voor gas geldt.
Waterstof hub
De plek waar nu nog de Moorburg-centrale staat, wordt straks een waterstofhub. Begin dit jaar spraken Vattenvall en verschillende andere bedrijven af om de mogelijkheden van groene waterstof te verkennen. Er zou een fabriek met een capaciteit van 100 megawatt moeten komen, gevoed door stroom van windmolens in de buurt.
Of en wanneer zo’n installatie er komt, is nog onbekend. Maar dat een kolencentrale na zes jaar al plaats maakt voor een waterstoffabriek, die Vattenfall in dit geval als winstgevender ziet, is misschien veelzeggend voor de toekomst van fossiele brandstoffen.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
