De nood is hoog onder de Nederlandse tuinders. Het gas waarmee ze al decennia lang hun kassen verwarmen is onbetaalbaar geworden door de stijgende prijzen. Glastuinbouw Nederland waarschuwt dat vier op de tien tuinders op korte termijn moet stoppen met telen. Tijdelijk of definitief. “De glastuinbouw is nu echt aan het overleven”, zegt Marco van Soerland, directeur Warmte van energie- en afvalbedrijf HVC.
Aardwarmte
HVC legt in verschillende delen van Nederland warmtenetten aan. Dat zijn kilometers lange buizen en leidingen waardoor warm water stroomt, dat aangesloten huizen en bedrijven via een warmtewisselaar in de meterkast verwarmt. Ook in het Westland, het grootste glastuinbouwgebied van Nederland, is HVC actief. Het bedrijf Trias Westland, waarvan HVC voor 45 procent eigenaar is, pompt warm water van ongeveer 85 graden Celsius op uit bronnen op 2,3 kilometer diepte in de bodem. Trias Westland heeft sinds vorig jaar twee van deze bronnen voor aardwarmte of geothermie. Die bestaan elk uit twee putten. Eentje om warm water op te pompen en eentje om het afgekoelde koude water terug de bodem in te pompen. Met die bronnen verwarmt het bedrijf 54 glastuinbouwbedrijven, de veiling van Royal Flora Holland en 345 woningen in dorp De Lier.
Lees hier meer over de CO2-besparingen van aardwarmte
Veel animo
Daar komen bijna maandelijks nieuwe aansluitingen bij. Glastuinders hebben echter nog steeds gas nodig. “Ze kunnen ongeveer 30 procent van hun energiebehoefte dekken uit aardwarmte”, legt Van Soerland uit. "De animo voor glastuinders is momenteel erg groot. Dat was al zo voor de oorlog in Oekraïne, maar nu met de hoge gasprijzen krijgen we nog meer aanmeldingen.”
Fors uitbreiden
De diepe waterbron in De Lier produceert 45 megawatt aan warmte. Dat staat gelijk aan het energieverbruik van 45.000 huishoudens. HVC gaat het aantal bronnen fors uitbreiden. Er komen in totaal tien nieuwe putten voor vijf nieuwe bronnen bij. Variërend van 2,3 tot 2,9 kilometer diepte. Vanaf mei staan er weer grote boortorens in het Westland. Zes putten komen volgend jaar in bedrijf, vier andere zijn nog in ontwikkeling. De nieuwe duurzame bronnen leveren straks nog eens 100 megawatt aan warmte.
Bekijk hier hoe geothermie werkt: uit diepe bronnen wordt warm water opgepompt, dat na afkoeling weer wordt teruggepompt
Wat is het Westland?
Het Westland, bijnaam de Glazen Stad, is van oudsher het grootste kassengebied van Nederland. Het gebied beslaat bijna 4000 hectare glastuinbouw. Samen met gerelateerde agrarische bedrijven gebruiken die 872 miljoen kuub gas per jaar. De kassen in de hele regio rond Rotterdam en Den Haag zelfs 1,5 miljard kuub. Dat zorgt voor een uitstoot van 2,7 megaton CO2, becijferde CE Delft. Overheden, ondernemers en kennisinstellingen in die regio werken samen in de Greenport West-Holland. Doel is om in 2030 ten opzichte van 2013 40 procent minder CO2 uit te stoten. In dat jaar moet de helft van het warmtegebruik uit duurzame bronnen komen.
Warmtenet
In het Westland staan meer van dit soort geothermie-bronnen die aan elkaar gekoppeld zijn via het Warmte Netwerk Westland. Dat is een samenwerkingsverband van energie- en afvalbedrijf HVC en netwerkbedrijf Capturam. Ook dat warmtenet groeit gestaag. Bij elkaar opgeteld ligt er straks al 100 kilometer aan leidingen. Steeds meer partijen sluiten zich aan bij het warmtenet. "In het Westland liggen nu warmtenetten met 100 megawatt aan warmtebronnen en met die nieuwe bronnen komt er nog eens 100 megawatt bij”, zegt Van Soerland. In 2030 wil het warmtenet 500 megawatt aan warmte kunnen leveren. Daarmee wordt omgerekend het gasverbruik van 400.000 huishoudens bespaard. De kassen in het Westland kunnen er tweederde van hun warmtevraag mee invullen en zo op een duurzame manier groente, planten en bloemen telen.
Restwarmte uit Rotterdamse haven
Om die 500 megawatt te halen wil het warmtenet de restwarmte van bedrijven in het Rotterdamse havengebied gaan gebruiken. Dat kan via een ondergrondse hoofdtransportleiding die Gasunie aanlegt tussen de haven en Den Haag: WarmtelinQ. "Er is een mogelijkheid om een aftakking op WarmtelinQ van Delft naar het Westland te maken. Dat biedt een grote kans voor de glastuinbouw om versneld van het gas af te gaan”, zegt woordvoerder Marie Lou Grégoire van Gasunie. "Hierover zijn we in gesprek met de warmtepartners in het Westland.”
Vertraging
De betaalbaarheid van de hoofdtransportleiding is de reden geweest dat die er nog niet ligt. Gasunie staat in de startblokken en wilde begin dit jaar starten met de aanleg van het tracé van Vlaardingen naar Den Haag. Dat moest het bedrijf uitstellen vanwege bezwaren uit Den Haag. Een meerderheid van de gemeenteraad wil de miljoeneninvestering voor andere duurzame doelen gebruiken en wil niet dat de hele stad op de schop gaat om leidingen aan te leggen. Daarom heeft de stad bezwaar gemaakt bij de Raad van State. De zaak dient eind dit jaar.
Wat is een warmtenet?
Een warmtenet is een verzameling leidingen waar warm water doorheen stroomt. Het water wordt verwarmd met bijvoorbeeld aardwarmte of restwarmte uit de industrie. Via het warmtenet worden aangesloten huizen, bedrijven, maar ook kassen in de glastuinbouw verwarmd. HVC heeft al grote warmtenetten aangelegd in Dordrecht en Alkmaar, die verwarmd worden door zijn afvalverbrandingsovens daar. In de regio Dordrecht heeft het bedrijf de afgelopen jaren 5500 woningen van het gas gehaald. De komende vijf jaar worden nog eens 6000 huurwoningen van corporaties aangesloten op het warmtenet. In Alkmaar is HVC al tien jaar bezig en is de hoofdtransportleiding met warm water al ruim 40 kilometer lang.
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
