Hernieuwbare energie uit zon en wind zorgt ervoor dat het aanbod van energie minder voorspelbaar wordt. Doordat de opwek weersafhankelijk is, kan het aanbod op sommige momenten groot of zelfs ‘te groot’ zijn en op andere momenten te klein. Een VPP zorgt ervoor dat vraag en aanbod zo veel mogelijk in balans worden gebracht. Zo kan de opgewekte energie optimaal worden benut.
Assets en stuurboxen
Peter Molenaar is als Head of Product Development bij Eneco Zakelijk nauw betrokken bij het VPP-project. Hij legt uit hoe het precies werkt. “Myriad is een platform, waarop van alles aangesloten zit: zonnepanelen, windmolens, batterijen, laadpalen enzovoort. Al die verschillende energie-installaties noemen we assets. Op het platform zijn Eneco-klanten aangesloten, maar dat hoeft niet per se. Het kunnen ook assets van andere partijen zijn. Aan elke asset wordt een stuurbox gekoppeld. Die meet vraag en aanbod en wisselt continu data uit met het VPP-platform. Op die manier kunnen alle technieken en systemen met elkaar ‘connecten’. De stuurboxen kunnen ook besturingssignalen sturen. Dat doen ze op momenten dat het nodig is de energie-afname op een bepaalde asset te verhogen of juist te verlagen. Toen we met het platform begonnen, waren er vooral grote assets aangesloten. Nu worden er ook steeds meer kleinere assets aan het systeem gelinkt.”
Opwek en vraag in balans houden
Een VPP is dus een platform dat grote en kleine decentrale assets samenvoegt tot één grote virtuele elektriciteitscentrale. De grote hoeveelheid assets die zijn aangesloten op het platform, maakt het mogelijk meer balans te creëren op het netwerk. Molenaar: “De kern van de VPP is dat we de opwek en vraag in balans willen houden. Vroeger produceerden energiecentrales gewoon zo veel energie als er nodig was. Maar nu is er een continu wisselend aanbod. Het opwekpatroon is veranderd. Het is onvoorspelbaarder. We moeten niet alleen maar nadenken over groene stroom en alleen maar meer zonnepanelen plaatsen en windmolens bouwen. Dan werkt het systeem op een gegeven moment niet meer. We moeten óók zorg dragen voor systeemintegratie. Daarom moeten we nu al nadenken over oplossingen. De VPP is zo’n oplossing.”
Vertrouwen
Die stuurboxen hebben dus invloed op de assets van de Eneco-klanten. Wat vinden die daarvan? Molenaar: “Technisch kan er heel veel, maar het belangrijkste is dat wij het doel van onze klant niet uit het oog verliezen. Auto’s moeten bijvoorbeeld worden opgeladen. Dat kan sneller, langzamer of tijdelijk niet, maar een kéér moet die auto weer klaarstaan voor de klant. Die klant kan dan ook aangeven op welk tijdstip hij de auto weer nodig heeft. Het systeem houdt daar rekening mee.” Voor grotere bedrijven gaat het nog verder. “We kunnen bedrijven veel uit handen nemen. Maar het kan natuurlijk niet zo zijn, dat ons systeem plotseling een wals in een fabriek uitschakelt tijdens productie-uren. Het doel van onze klanten staat daarom altijd bovenaan. Dat vraagt om goede communicatie en vertrouwen.”
Maatwerk
Eneco heeft met de VPP twee doelen. Ten eerste wil het bedrijf zorgen voor balans op het Nederlandse net. Daarnaast richt het bedrijf zich op een optimale energiehuishouding voor bedrijven. “De zakelijke markt is heterogener dan de consumentenmarkt”, legt Molenaar uit. “Je ziet dat er een veelvoud is aan inkoopstructuren: vast, dynamisch, mixed. Er is meer behoefte gekomen aan variabele prijzen, maar bedrijven zijn óók vaak op zoek naar budgetzekerheid.” Met elke zakelijke klant maakt het energiebedrijf andere afspraken. Maatwerk dus. “Zo zorgen we samen met Heineken Netherlands Supply bijvoorbeeld voor optimale elektrificatie van het productieproces in de brouwerij in Zoeterwoude. Maar ook samen met klanten die minder energie gebruiken, kunnen we het verschil maken.”
Falco
Een voorbeeld van zo’n klant die het verschil maakt is Falco. Het bedrijf uit Vriezenveen produceert straatmeubilair. John Wermink is er circulair manager. “Wij hebben enorm de behoefte om onze footprint te verlagen. Twaalf jaar geleden is onze energietransitie al begonnen. Onze samenwerking met Eneco begon met een online monitoring-systeem. Zo konden we bekijken hoe onze energiehuishouding in elkaar zit. Ook hebben we bijna 1.800 zonnepanelen op ons dak. Maar daarmee wekken we soms meer stroom op dan we nodig hebben. Zó veel meer dat het te veel is om terug het net in te sturen. Dan krijg je netcongestie. Daarom is Eneco een pilot gestart met Falco. We zijn eerst gaan kijken of we die panelen ook kunnen pauzeren, zodat we het net niet overbelasten. Nu is er bij ons een slimme stuurbox gemonteerd die exact in de gaten houdt hoeveel we opwekken. Op momenten dat we niet alle stroom nodig hebben en dat de buren veel opwekken, gaan onze panelen op pauze.”
Sociaal aspect
Volgens Wermink heeft dit systeem verschillende voordelen. Een daarvan is dat het uitschakelen van je zonnepanelen op piekmomenten gunstiger is dan energie terugleveren tegen een negatief energietarief. “Maar,” benadrukt hij, “je moet hier niet aan beginnen als je dit alleen om commerciële redenen doet. Onze intrinsieke motivatie is duurzaamheid. Daar komt ook nog een sociaal aspect bij. Op deze manier stellen wij onze buurman ook weer in staat om zelf zonnepanelen te leggen. Op sommige momenten wordt het stroomnet nu finaal overbelast. Dat heeft ons ertoe gezet het op deze manier aan te pakken. En het is mooi dat wij daar hulp bij krijgen. Laat ons gewoon fietsoverkappingen maken, daar hebben wij verstand van. Dan doet Eneco de energie.”
Extreme prijsstijgingen en prijsbewegingen
Molenaar benadrukt nog een ander maatschappelijk aspect van de VPP. “We hebben gezien dat de Oekraïne-oorlog de energiemarkt op zijn grondvesten heeft doen schudden. Er waren extreme prijsstijgingen. Daarbij zijn de prijsbewegingen ook veel extremer geworden.” De prijsstijgingen en fluctuatie in prijs zorgden volgens de Eneco-medewerker voor hoofdbrekens bij zakelijke klanten van het bedrijf. Zeker bij grote afnemers die de hoge energieprijzen niet zomaar kunnen doorberekenen aan hun klanten, zoals vervoerbedrijven of zwembaden. “Dit was voor veel bedrijven een eye-opener: ‘Dit kan er dus gebeuren.’ Je ziet dat energie nu een strategisch onderdeel is geworden van de bedrijfsvoering. Als zakelijke afnemers actief hun inkoopkosten (laten) managen, hebben ze een middel in handen om de inkoopkosten op de lange termijn onder controle te houden.”
Kostenefficiënt verduurzamen
“Van groot tot klein is het besef aan het veranderen”, zegt Molenaar. “Omdat het moeilijker is om de inkoopkosten te beheren, gaan bedrijven kijken welke oplossingen hen kunnen helpen. Vaak wordt dan gedacht aan zonnepanelen, maar bedrijven kunnen ook denken aan warmtebuffers, batterijen of meer flexibiliteit. Uiteindelijk gaat het erom dat ze verduurzamen op een kostenefficiënte manier. De veranderingen moeten bijdragen aan het milieu, maar het moet voor een bedrijf ook betaalbaar en beheersbaar blijven. Ten slotte moet een oplossing laagdrempelig zijn en eenvoudig uit te voeren.”
Dit artikel is gemaakt door een van onze expertredacteuren in samenwerking met onze partner. Change Inc. werkt met partners die de klimaattransitie aanjagen. Zij kunnen cases presenteren waar anderen zich aan kunnen optrekken en zijn eerlijk over de uitdagingen. Niet één bedrijf is al 100 procent duurzaam, maar veel zijn onderweg. Dankzij ons partnermodel zijn onze artikelen gratis toegankelijk voor iedereen. Benieuwd naar onze partners? Klik hier.
Recharge Earth
Tijdens het congres Recharge Earth op 6 en 7 september komen energieprofessionals bij elkaar om gezamenlijk te werken aan een duurzame toekomst. Eneco is een van de deelnemers aan Recharge Earth.
Recharche Earth | 6 en 7 september 2023 | Ahoy Rotterdam
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
