Daar sta je dan als bedrijf: zúlke plannen om te verduurzamen, maar uitzichtloos met de stekker in de hand. Het stroomnet wil je er niet meer bij hebben. Of beter gezegd: kán je er niet bij hebben. Het is de realiteit waar steeds meer Nederlandse ondernemingen mee te maken hebben. Door netcongestie barst het stroomnet uit zijn voegen; aansluitingen voor nieuwe bedrijven of woonwijken zijn schaars. Dat zit verduurzaming in de weg.
Het probleem is – ook door Change Inc. – uitvoerig besproken. Maar wordt er ook wat aan gedaan? Netbeheerders moeten (en zijn) hard aan de slag met het actualiseren en uitbouwen van het stroomnet, maar wat kan er in de tussentijd nog meer gedaan worden? Beschikt Nederland over andere mogelijkheden om bedrijven hun o-zo-gewilde aansluiting te kunnen bieden?
Smart grid
Ja, weet adviseur Martijn Hamelink van de technische dienstverlener Equans. Equans overziet het Smart Grid Flevoland, een intelligent energienet dat met digitale hulpmiddelen duurzame stroom aan bedrijven kan leveren. De theorie achter het systeem is relatief simpel. “Het is eigenlijk een gesloten distributiesysteem”, legt Hamelink uit. “Een elektriciteitsnet dat eigendom is van iemand anders dan een netbeheerder.” Binnen zo’n net wordt energie opgewekt met duurzame energiebronnen (bijvoorbeeld windmolens of zonnepanelen) en middels een eigen kabelnetwerk gedistribueerd. Zo hoeven de aangeslotenen niet zelfstandig verbonden te worden op het ‘traditionele’ net, dat in Nederland beheerd wordt door partijen als Liander en Stedin.
En dan is er nog de component die het systeem ‘smart’ maakt. Een digitaal ‘energiemanagementsysteem’ waarmee vraag en aanbod efficiënt aan elkaar gekoppeld worden. Op moment dat er overschotten aan energie zijn die het smart grid niet meer aan het traditionele net kan leveren, wordt automatisch aan de windmolens en zonnepanelen doorgegeven dat ze minder energie mogen opwekken. Er kunnen ook batterijen aan smart grid worden gekoppeld, waardoor eventuele overschotten aan stroom kunnen worden opgeslagen, klaar voor later gebruik. Alles in goede banen geleid door een digitaal systeem.
300 megawatt
Het Smart Grid Flevoland, dat in beheer is van Equans, wordt gevoed door lokale zonnepanelen (ruim 500.000) en windmolens (37). Het totale vermogen komt uit op 300 megawatt. Er staan ook twee batterijen van het bedrijf Giga Storage opgesteld. Bedrijven die stroom afnemen, zijn er momenteel nog niet.
Pervers genoeg belandt de opgewekte elektriciteit daarom op dit moment alsnóg op het reguliere stroomnet. Smart Grid Flevoland heeft namelijk een Tennet-aansluiting ter grootte van 150 megawatt. De windmolens en zonnepanelen die aangesloten zijn op het smart grid kunnen op momenten van veel zon en wind dus niet al hun energie kwijt op het reguliere net. Maar zonder het smart grid hadden ze überhaupt geen aansluiting gehad. “We hebben in Nederland momenteel namelijk ook te maken met invoedingscongestie”, weet Hamelink. “De windmolen- en zonneparken in Flevoland hadden dus niet kunnen worden aangesloten op het reguliere net. Wij kunnen die binnen ons smart grid wel een aansluiting bieden.”
Bedrijven aansluiten
Nu: wat heeft dit met bedrijven zonder stroomaansluiting te maken? Die zouden goed kunnen profiteren van het Smart Grid Flevoland, vindt de gemeente. Er ligt namelijk een schat aan duurzaam opwekt vermogen voor het oprapen. Equans staat ervoor open om bedrijven aan te sluiten op zijn net en is samen met de gemeente een onderzoek gestart naar de mogelijkheden.
“We zijn er druk mee bezig. Er zijn twee grote bedrijven die interesse hebben getoond in een aansluiting: de voedselproducenten Marfo en McCain. Die willen van het gas af en flink elektrificeren, maar kunnen dat niet meer binnen het net van Liander. Bij ons zouden ze 90 procent van de tijd gegarandeerd zijn van energie uit het smart grid.”
Ontheffing wijzigen
Over de techniek ligt niemand wakker. “De kabels leggen is het probleem niet”, aldus Hamelink. “We kunnen morgen al beginnen met graven.” De regelgeving is een ander verhaal. Om als private partij een aansluiting te bieden aan bedrijven, is een ontheffing van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) nodig. Voor de huidige opzet, waarbij duurzame stroom wordt ingevoed op het reguliere net, heeft Equans al zo’n ontheffing. Maar voor het bedrijf de ACM verzoekt die aan te passen zodat ook bedrijven kunnen worden aangehaakt, wil het de zaken goed op orde hebben.
“We zijn met Tennet en Liander in gesprek om te kijken of zij er ook baat bij zouden hebben als we de twee bedrijven aansluiten. We vinden namelijk dat het wel echt moet helpen tegen netcongestie, en dat zijn we nu met ze aan het onderzoeken. Het gesprek zal denk ik nog zo’n twee maanden duren, en dan kunnen we met een goed verhaal naar de ACM toe.”
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
