Netcongestie, ofwel: filevorming op het elektriciteitsnet. Het wordt als één van de grootste problemen gezien voor de energietransitie. De energienetten zijn ooit ontworpen om elektriciteit van grote centrales via het hoogspanningsnet (van Tennet) en de distributienetten (van regionale netwerkbedrijven) naar woningen en bedrijfspanden te transporteren. Nu steeds meer windmolenparken, zonneweides en zonnedaken worden aangelegd ontstaan er knelpunten. Het distributienet is niet berekend op al die lokale stroomopwekking.
Bedrijven die een nieuw pand neerzetten en om een aansluiting vragen, vissen soms achter het net. Ook al hebben de netwerkbedrijven een aansluitplicht. Branchevereniging Netbeheer Nederland bevestigt bij monde van woordvoerder Lieselot Meelker dat bij de drie grootste netbeheerders ongeveer ‘drieduizend grote bedrijven in de wacht staan’. Dat zijn volgens haar in vrijwel alle gevallen producenten van duurzame energie. Het gaat dus vooral om bedrijven die hun dak vol willen leggen met zonnepanelen en de stroom niet alleen zelf willen gebruiken, maar ook willen terugleveren aan het net. Soms krijgen bedrijven overigens wel een aansluiting, maar geen transportcapaciteit is, waardoor ze nog steeds met lege handen staan.
Op dit moment komt ongeveer 25 procent van de opgewekte stroom van hernieuwbare bronnen. Dat betekent dat er fors moet worden geïnvesteerd in de verzwaring van de energienetten om de groei van wind en zon aan te kunnen. Het nieuwe kabinet investeert daar fors in, tot tevredenheid van Netbeheer Nederland. Maar vanwege de lange procedures voor vergunningen duurt dat jaren. Daar hebben ondernemers niet de tijd voor. Wat zijn de alternatieven?
1. Maak gebruik van de ‘vluchtstrook’
Het is mogelijk om zonneparken aan te sluiten op de ‘vluchtstrook’ van het net. Een zonnepark in Zeewolde liet in 2019 al zien hoe dat werkt. Dit is alleen een oplossing voor energieproducenten, niet voor bedrijven die een fabriek neer willen zetten en vooral elektriciteit willen afnemen. In Drenthe kreeg energiepark Pottenberg onlangs op deze creatieve manier een aansluiting.
2. Leg een virtual power grid aan
Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan. Steeds meer ondernemers kiezen ervoor om zelfvoorzienend te worden door hun eigen energie op te wekken. Zoals bij Schiphol Trade Park, waar energiebedrijf Joulz samen met vastgoedontwikkelaar Intospace bouwt aan een virtual power grid. In deze oplossing krijgen ze wel een aansluiting op het netwerk, maar niet om er stroom van af te nemen. Lees hier hoe dat werkt.
3. Produceer waterstof
GroenLeven bouwde het grootste zonnepark van Friesland, terwijl het lokale elektriciteitsnet eigenlijk te weinig capaciteit had. Door op piekmomenten de stroom om te zetten in groene waterstof, kon het park er toch komen. Lees hier hoe dat werkt. De geproduceerde waterstof kan later weer gebruikt worden om elektriciteit op te wekken (als de zon niet schijnt), of kan als duurzame grondstof dienen voor de industrie of chemie.
Future Business Live
In november organiseerde Change Inc. een online webinar over ‘netcongestie’. Chief Technology Officer Jeroen Sanders van Enexis, René Raaijmakers van Groendus en Jan Verheij van Joulz gingen in gesprek om de uitdagingen en oplossingen van filevorming op het energienet te bespreken. Zolang de energienetten niet substantieel zijn verzwaard, zullen keuzes moeten worden gemaakt wie een aansluiting krijgt en wie niet, stelde Sanders van Enexis. Nu moeten de netwerkbedrijven aanvragen afhandelen in volgorde van binnenkomst. Dat staat in de wet. Maar is het niet belangrijker om een ziekenhuis een hogere prioriteit te geven dan bijvoorbeeld een casino?, vroeg Sanders zich hardop af.
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
