Woensdagochtend in Utrecht. Een mooie route langs de grachten leidt me naar het Hooghiemstraplein. Daar vindt de training Duurzaam Verandermanagement plaats. Onder de deelnemers bevinden zich ambtenaren, maar ook professionals uit de bouw- en foodsector. Allemaal worstelen zij met de vraag: hoe neem je anderen succesvol mee in verandering?
Dat is niet eenvoudig, erkent Thomas Verdoes, trainer bij We Are Robin. “Op de korte termijn kost verandering tijd, geld en energie. Dat zorgt voor een gevoel van verlies”, zegt hij. “En dat gevoel is heel krachtig. Een verlies doet meer pijn dan winst plezier doet. Verliesaversie, noemen we dat. Door die verliesaversie houden we niet zo van verandering. Toch zijn er manieren om een groep mensen in beweging te krijgen. Dat kunnen collega’s zijn, het managementteam, zakenrelaties of een heel bedrijf.”
1. Focus op de emotie
Vrijwel alle keuzes maken we onbewust. Het kleine aantal beslissingen dat we bewust maken, gebeurt op basis van emotie. “En dat terwijl onze aanpak vaak rationeel is”, meent Verdoes. “We dragen argumenten aan, presenteren onderzoeken en komen met data om mensen te overtuigen. Die aanpak is niet effectief. Het is zinvoller om op de emotie te focussen.”
Peter van der Reijden, oprichter van We Are Robin, geeft een concreet voorbeeld. “Een bedrijf haalt voor de productie van telefoons grondstoffen uit mijnen. De discussie ontstaat of mijnwerkers niet meer betaald zouden moeten krijgen. In plaats van eindeloze gesprekken te voeren, bezoekt het managementteam een mijn. Na het bezoek was de unanieme mening dat een opslag voor de mijnwerkers op zijn plaats is. Na slechts een half uur in de mijn was iedereen overtuigd.”
Het hoeft niet zo extreem, zegt hij erbij. “Een meeting houden in de natuur kan ook al veel doen. Het gaat om de ervaring en de emotie die je ermee aanspreekt.”
2. Vorm een team
Bij het nastreven van duurzame doelen helpt het om samen op te trekken. Het advies van Verdoes is dan ook om een goed team samen te stellen. “Wil je bijvoorbeeld het mobiliteitsplan van de organisatie vergroenen? Of het pensioen onderbrengen bij een duurzaam fonds? Betrek managers en collega’s in het plan. Zet samen de stip op de horizon.”
Uit welke mensen moet zo’n team bestaan, vraagt een deelnemer zich af. “Begin met de enthousiastelingen, de collega’s die echt willen. En maak mensen met mandaat en budget ook onderdeel van je team. Zij zijn goede medestanders, want zij kunnen daadwerkelijk beslissingen doorvoeren.”
3. Weerstand hoeft niet slecht te zijn
Veranderingen gaan vaak gepaard met weerstand. Dat ervaren de deelnemers zelf ook en al snel komen de praktijkvoorbeelden voorbij: mensen uit het management die niet zoveel met duurzaamheid hebben of collega's die niet zitten te wachten op extra, groene taken. Verdoes hoort het aan. “Dan nu het goede nieuws: weerstand hoeft niet slecht te zijn! Het is beter om weerstand te krijgen dan dat je wordt genegeerd. Het is belangrijk om met deze mensen in gesprek te gaan. Stel vragen en leef je in, want je buigt zelden weerstand om door met nog meer argumenten of uitleg te komen. In die zin is weerstand een cadeautje op weg naar verandering, omdat dat het een gesprek start. Stille weerstand is veel lastiger om te herkennen en mee om te gaan.”
4. Creëer en vier successen
Een goede manier om mensen mee te krijgen in verandering is het creëren van mijlpalen. Volgens Verdoes is dat essentieel om mensen enthousiast te maken. “Creëer een behapbaar doel. Het liefst een die binnen een paar maanden haalbaar is. Die prestatie kun je dan in de etalage zetten, zodat het een soort wauw-effect krijgt. Vaak vinden mensen het lastig om over duurzame prestaties te communiceren, in de angst dat het wordt gezien als greenwashing. Dat fenomeen heet greenhushing. Toch is het belangrijk om mijlpalen te creëren, erover te praten en het te vieren. Dan komt een succesvolle beweging op gang waar mensen onderdeel van willen zijn.”
5. Doen en blijven doen
Is het begin eenmaal gemaakt, dan is het zaak om door te gaan. “Dat klinkt eenvoudig, maar dat is het niet. Denk aan een CEO die voor een duurzamere koers kiest. Vervolgens komt er een nieuwe leider met minder ambities op dat vlak. Binnen no time kunnen de eerder gestelde doelen verslappen. Dat kan desastreus zijn. Of wat als de eerste resultaten na een koerswijziging tegenvallen? Verandering kan lang duren en eigenlijk is zo'n traject nooit af. Ook als het aan de gang is, moet je er dus veel aandacht aan besteden”, aldus Verdoes.
Lees ook:
Dit artikel is gemaakt door een van onze expertredacteuren in samenwerking met onze partner We Are Robin. Change Inc. werkt met partners die de klimaattransitie aanjagen. Zij kunnen cases presenteren waar anderen zich aan kunnen optrekken en zijn eerlijk over de uitdagingen. Niet één bedrijf is al 100 procent duurzaam, maar veel zijn onderweg. Dankzij ons partnermodel zijn onze artikelen gratis toegankelijk voor iedereen. Benieuwd naar hoe wij werken? Klik hier.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
